تجارت/فرودگاه چابهار ساخته نمی‌شود؛ آن هم پس از چند سال وعده‌وعید درباره رشد حمل‌ونقل هوایی منطقه با ساخت این فرودگاه! منبع این خبر رئیس شورای اسلامی چابهار است. به گفته او مشکلات موجود در مسیر ساخت این فرودگاه، موجب لغو مجوز آن ازسوی شورای‌عالی فضایی کشور شده است.
درواقع به نظر می‌رسد مسئولان به جای حل مشکلات، راهکار آسان‌تر یعنی پاک کردن صورت مسئله را در پیش گرفته‌اند. این تصمیم در حالی گرفته شده که سال‌هاست وعده داده می‌شود با حل مشکلات حمل‌ونقل هوایی چابهار به‌عنوان بهشت گمشده ایران، این منطقه جایگاه واقعی خود را در گردشگری کشور پیدا خواهد کرد.
بندر چابهار در مرز مشترک ایران و پاکستان، تنها بندر ایران است که به آب‌های اقیانوسی دسترسی دارد و از این نظر مزیت‌های متعددی برای تجارت خارجی ایران دارد. همچنین بنا به اعتراف اهالی صنعت گردشگری، این منطقه با برخورداری از طبیعت بکر و خاص، بهشت گمشده ایران است. با این وجود هنوز بهره‌برداری مطلوبی از این ظرفیت‌ها نشده و کمبودهای حمل‌ونقلی را باید یکی از عوامل بروز این وضعیت دانست. این بندر هنوز به راه‌آهن کشور متصل نشده است. همچنین این شهر از حمل‌ونقل هوایی نیز بی‌بهره است و درحال‌حاضر حمل‌ونقل هوایی چابهار از فرودگاه نظامی کنارک در ۴۰کیلومتری این بندر انجام می‌شود.
با توجه به نبود فرودگاه در چابهار و نیازی که این منطقه به حمل‌ونقل هوایی دارد، ساخت فرودگاه جدید چند سالی است در قالب یکی از بندهای طرح توسعه سواحل مکران در دستور کار قرار گرفته با این حال در چند روز گذشته خبر لغو مجوز این فرودگاه در امسال منتشر شد.
معین‌الدین سعیدی، رئیس شورای اسلامی چابهار با اعلام خبر لغو مجوز این فرودگاه از سوی شورای‌عالی فضایی کشور، علت این تصمیم را مشکلات موجود در مسیر تملک زمین، ساخت و انجام تشریفات قانونی عنوان کرده است. این در حالی است که به گفته او مجوز فرودگاه بین‌المللی چابهار در سال۱۳۹۵ صادر شده و زمان زیادی از صدور آن نمی‌گذرد.
سعیدی با بیان اینکه چابهار شهری بین‌المللی و دارای ظرفیت‌های تجاری، ترانزیتی، گردشگری و اقتصادی است، افزود: درحال‌حاضر سرمایه‌گذاران و گردشگران داخلی و خارجی برای ورود به چابهار از فرودگاه نظامی کنارک استفاده می‌کنند که حدود ۴۰ کیلومتری چابهار است و امکانات رفاهی و مناسب سفرهای گردشگری و مسافری را ندارد.
او با تاکید بر اینکه چابهار نیازمند یک فرودگاه بین‌المللی است، ادامه داد: در چند سال گذشته تلاش‌های زیادی برای صدور مجوز فرودگاه بین‌المللی چابهار و این تلاش‌ها منجر به صدور مجوز لازم در سال ۹۵ شد.
به گفته او ۲هزارو۳۰۰هکتار زمین در محدوده پتروشیمی به سمت پلیس‌راه برای این فرودگاه در نظر گرفته شده بود با این حال در ۲ سال گذشته هیچ اقدامی برای تملک زمین، آغاز عملیات اجرایی و سایر تشریفات اداری انجام نشد و همین مسئله سبب شد مجوز ساخت فرودگاه بین‌المللی چابهار در سال۹۷ لغو شود.
آنطور که رئیس شورای شهر چابهار می‌گوید، پس از لغو مجوز فرودگاه جدید، سازمان منطقه آزاد چابهار برای حل مشکلات سفرهای هوایی، اقداماتی با هدف توسعه فرودگاه نظامی کنارک و ساخت پایانه مسافری در سه‌راهی کهیر انجام داده که موجب می‌شود مسیر فرودگاه کنارک حدود ۱۳کیلومتر تا چابهار کوتاه‌تر شود.
مشکلاتی که منجر به لغو مجوز شد
ساخت فرودگاه بین‌المللی چابهار یکی از بندهای طرح توسعه سواحل مکران است. اهمیت سواحل مکران در جنوب شرقی کشور به‌اندازه‌ای است که توسعه آن به‌طور ویژه ازسوی رهبر معظم انقلاب مورد تاکید قرار گرفته و در همین زمینه تاکنون چند دوره همایش بین‌المللی برای جذب سرمایه‌گذار در این منطقه برگزار شده است. این مسئله به تنهایی می‌تواند نشان‌دهنده اهمیت ساخت فرودگاه چابهار باشد.
با توجه به آنچه درباره نیاز چابهار به فرودگاه اختصاصی گفته شد، ساخت فرودگاهی با ویژگی‌های بین‌المللی، اوایل سال ۹۵ در کارگروه امور فضایی کشور متشکل از نمایندگان سازمان هواپیمایی کشوری، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و ستاد مشترک نیروهای مسلح وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تصویب شد اما همین کارگروه به تازگی مجوزی که خود صادر کرده را لغو کرده است. در بررسی هایی که «گسترش‌تجارت» پیش از این برای پیگیری علت تاخیر در ساخت فرودگاه چابهار داشت به مشکلات تملک زمین اشاره شده بود و به نظر می‌رسد حل نشدن این مشکلات منجربه لغو مجوز ساخت فرودگاه شده است.
پیشتر مدیرکل فرودگاه‌های استان سیستان‌وبلوچستان درباره آخرین وضعیت ساخت فرودگاه چابهار به «گسترش‌تجارت» گفته بود، مالکان زمین‌های مورد نیاز فرودگاه چابهار مشخص شده اما هنوز زمینی به تملک شرکت فرودگاه‌ها درنیامده و اقداماتی مانند انتخاب پیمانکار و سرمایه‌گذار در گرو حل این مشکلات است. به همین دلیل هنوز برای جزییات ساخت این فرودگاه برنامه‌ریزی نشده است. به گفته او زمین در نظرگرفته شده برای ساخت فرودگاه به مساحت ۲۵۰۰هکتار، در ۱۳کیلومتری مرکز این شهر جانمایی شده و با فرودگاه نظامی کنارک، بیش از ۶۰کیلومتر فاصله دارد.
البته آنطور که حسن اعرابی‌مقدم می‌گوید مشکلات تملک زمین برای فرودگاه چابهار موضوع تازه‌ای نیست و سال‌هاست هر منطقه‌ای برای ساخت این فرودگاه انتخاب می‌شود با مشکل روبه‌رو است و به بهانه اینکه منطقه، نظامی است جلوی ساخت فرودگاه در آن گرفته می‌شود.
آنطور که اعرابی‌مقدم می‌گوید، اداره کل فرودگاه‌های استان سیستان‌وبلوچستان و فرمانداری چابهار، در تلاش هستند هرچه زودتر زمین‌های مورد نیاز را به تملک شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران درآورند
جانمایی خارج از منطقه آزاد
اگرچه رئیس شورای شهر چابهار مشکلات تملک زمین را عامل اصلی لغو مجوز فرودگاه بین‌المللی چابهار می‌داند اما به نظر می‌رسد جانمایی این فرودگاه نیز محل اعتراض ذی نفعان این فرودگاه بوده است. به‌عنوان نمونه چندی پیش از لغو مجوز فرودگاه، عبدالرحیم کردی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با انتقاد از شیوه جانمایی این فرودگاه در ۴ کیلومتری محدوده منطقه آزاد گفت: فرودگاه چابهار قرار بود در محدوده منطقه آزاد باشد اما زمین در نظر گرفته شده خارج از محدوده منطقه آزاد چابهار است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با تاکید بر اینکه اگر قرار است فرودگاه خارج از محدوده این منطقه باشد این مجموعه ترجیح می‌دهد همچنان از فرودگاه کنارک استفاده کند، افزود: اگر بخواهند فرودگاه جدید را بیرون از محدوده منطقه آزاد بسازند، برای ما مزیتی نخواهد داشت و بهتر است با افزایش زیرساخت‌ها و امکانات فرودگاه کنارک از همین فرودگاه استفاده کنیم. کردی با تاکید بر اینکه وجود فرودگاه، یکی از الزامات فعالیت منطقه آزاد است تاکید کرد: بسیاری از کارکردهای منطقه آزاد بدون داشتن فرودگاهی در محدوده خود معنا پیدا نمی‌کند.
براساس این سخن می‌توان گفت اگرچه وزارت راه و شهرسازی و شرکت فرودگاه‌های کشور متولیان اصلی ساخت فرودگاه چابهار هستند اما به نظر می‌رسد اعتراض منطقه آزاد چابهار به جانمایی این فرودگاه در لغو مجوز آن بی‌تاثیر نبوده است.
لغو مجوز بدون اطلاع مجلس!
با توجه به اهمیت راه‌اندازی فرودگاه مستقل در چابهار، این موضوع مورد توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز بوده است و پیشتر یکی از اعضای کمیسیون عمران از برگزاری نشست‌های این کمیسیون با وزیر راه‌وشهرسازی برای حل مشکلات موجود در مسیر ساخت فرودگاه خبر داده بود اما به نظر می‌رسد خبر لغو مجوز فرودگاه چابهار هنوز به گوش نمایندگان مجلس نرسیده چراکه همان نماینده مجلس در پیگیری دوباره «گسترش‌تجارت» از این موضوع اظهار تعجب و بی‌اطلاعی کرد! علیم یارمحمدی، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی که پیشتر به «گسترش‌تجارت» گفته بود مشکلات تملک زمین به اندازه‌ای نیست که اصل ساخت فرودگاه چابهار را زیرسوال ببرد، درباره لغو مجوز این فرودگاه گفت: هفته آینده این موضوع را در کمیسیون عمران مطرح و در طرح سوالی که از وزیر راه‌وشهرسازی دارم آن موضوع را پیگیری خواهم کرد. وی افزود: البته لغو شدن مجوز به‌طور قطع ربطی به وزیر راه‌وشهرسازی ندارد زیرا اگرچه سازمان هواپیمایی کشور در شورای‌عالی فضایی نماینده دارد اما تصمیم‌گیرنده نیست. یارمحمدی ادامه داد: البته به نظر می‌رسد مسئولان وزارت راه‌وشهرسازی برای حل مشکلات این فرودگاه به طور مطلوب وقت نگذاشتند و به این فکر نکرده بودند که اگر هرچه زودتر زمین‌های تعیین شده را تملک نکنند، مجوز فرودگاه لغو می‌شود. آنطور که این عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می‌گوید، حل کل مشکلات مربوط به تملک زمین فرودگاه چابهار به وزارت راه‌وشهرسازی مربوط نمی‌شود و بیشتر مشکلات مربوط به زمین‌هایی است که به افراد حقیقی و بخش‌های نظامی مرتبط بوده است.
فرصت‌سوزی با لغو مجوز فرودگاه
وجود فرودگاه در چابهار علاوه بر اینکه زمینه‌ساز و تسهیلگر حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در سایر طرح‌های عمرانی و اقتصادی منطقه و سرعت گرفتن اجرای این طرح‌ها می‌شود، در افزایش اشتغال برای ساکنان منطقه نیز نقش مهمی خواهد داشت. رونق گردشگری داخلی و خارجی نیز از دیگر مزیت‌های داشتن فرودگاه مستقل برای این منطقه است. بنابراین علت لغو مجوز ساخت فرودگاه چابهار هرچه باشد، بی‌شک منتفی شدن ساخت فرودگاه در این منطقه علاوه بر اینکه حمل‌ونقل هوایی چابهار را همچنان لنگ می‌گذارد، فرصت‌های بسیار دیگری را نیز از منطقه خواهد گرفت.
