صبح نو/ متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بیش از یک سال است که خبری از برگزاری شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیست و با جدا شدن قطر و تحریمهای سیاسی و اقتصادی اعضای آن علیه دوحه عملاً شاهد شکست و فروپاشی این شورا هستیم از این رو عربستان سعودی در اقدامی جدید به تشکیل شورای مشترک اقتصادی و نظامی با امارات متحده عربی دست زده است تا بتوانند جایگزینی مناسب برای شورای همکاری خلیج فارس به وجود آورد.
طی نشست مذکورکه به ریاست «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان و «محمد بن زاید آل نهیان» ولیعهد ابوظبی ماه گذشته در جده برپا شد، ساختار سازمانی این شورا اعلام و مقررشد 44 طرح راهبردی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی به مدت 60 ماه اجرایی شود.
به نظر میرسد با شکلگیری شورای میان عربستان و امارات باید شاهد فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس که آخرین شورایی است که در ظاهر عنوان همکاری عربی را با خود دارد، باشیم. چراکه با اختلافاتی که میان کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس با قطر به وجود آمده است عملاً شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با حضور کامل اعضای خود برگزار نشده است.
آخرین دور نشست شورای همکاری خلیج فارس در سایه بحران میان قطر با عربستان، بحرین، مصر و امارات آذرماه 96 برگزار شد. در این نشست بسیاری از سران کشورهای عضو این شورا حضور نداشتند و وزیران خارجه یا معاونان به جای سران حضور یافتند. تنها سرانی که در این نشست حضور داشتند امیر قطر و پادشاه کویت بودند. پیشتر این کشورها قطر را به حمایت از تروریسم متهم و روابطشان را از سال 92 با دوحه قطع کردند و سفر ایشان را از این کشور فراخواندند.
هر چند عنوان میشود که شورای دو جانبه عربستان و امارات مغایرتی با اهداف شورای همکاری خلیج فارس ندارد اما در واقع با شکلگیری این شورای هماهنگی؛ شورای همکاری خلیج فارس به سوی مرگ پیش میرود و به عبارتی شورای هماهنگی امارات و عربستان، شورای همکاری خلیج فارس را به کما میفرستد.
برگزاری این نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات نگاه تحلیلگران را به اهداف این شورا معطوف کرد تا آنجا که برخی از سران کشورها و کارشناسان نسبت به آن واکنش نشان دادند.
«جمال سلطان» تحلیلگر مصری در توییتر خود عنوان کرد: «خدا شورای همکاری خلیج فارس را رحمت کند ایده زیبایی بود اما تجارب زندگی ثابت کرده است که افکار قشنگ و وعده مدت زمان زیادی در کشورهای عربی جای ندارند».
«عباس الضالعی» تحلیلگر یمنی نیز توییت کرد: «اینکه امارات و عربستان استراتژی اعلام کردهاند و شورای هماهنگی سعودی-اماراتی شکل گرفته و توافقات گسترده آیا گواهی بر اعلام مرگ شورای همکاری خلیج فارس است؟»
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مشهور جهان عرب درباره این شورا و اهداف آن آورده است:« گمان نمیکنیم برگزاری نخستین نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات در شهر جده ، همزمان با نخستین سالروز بحران کشورهای خلیج فارس تصادفی باشد
زیرا سران آن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و محمد بن زاید، همتای اماراتی وی به منظور تقویت ائتلاف میان خود علیه قطر به عنوان دشمن کوچکتر و ایران به عنوان دشمن بزرگتر، این شورا را تشکیل دادند.
میتوان گفت که این یک «شورای جنگ» است قبل از آن که یک شورای همکاری اقتصادی دو جانبه باشد و در نظر دارد به عنوان یک نیروی منطقهای جدید شکل گیرد.حال باید پرسید؛ آیا عربستان و متحدانش پس از شکست در جبهههای تجاری و سیاسی که با قطر داشتند آیا میخواهند یک جبهه نظامی علیه قطر شکل دهند؟پاسخ آن را به ماهها و شاید سالهای آینده وامیگذارم.
اینگونه تحلیلها و اظهارنظرهای کارشناس کشورهای عربی نشاندهنده این است که علما شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به مرز نابودی و فروپاشی رسیده است و دو کشور مذکور(عربستان وامارات) با ارائه طرحهای جدید در قالب اتحاد دوگانه به دنبال رسیدن به اهداف شیطانی خود در منطقه هستند.
پس از آنکه قطر سال 92 در حمایت از فعالیتهای سیاسی اخوان المسلمین مصر کوتاهی نکرد با فشارهای سیاسی کشورهای عربی خلیج فارس مواجه شد و پس از آنکه قاهره سفیر خود را از دوحه فراخواند ریاض، منامه و ابوظبی هم در اقدامی مشترک سفرای خود را فراخواندند و قطع کامل روابط کشورهای خود با قطر را اعلام کردند و این نقطه شروع عمق اختلافات میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به شمار آمد که در سالهای اخیر به تحریمهای اقتصادی علیه دوحه ادامه یافت و وساطت و ایدههای «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در نزدیک ساختن دوباره این کشورها و رویارویی آنها با ایران که ماههای اخیر مطرح شد هم در زندهکردن اتحاد کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم کارساز نشد.
طی نشست مذکورکه به ریاست «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان و «محمد بن زاید آل نهیان» ولیعهد ابوظبی ماه گذشته در جده برپا شد، ساختار سازمانی این شورا اعلام و مقررشد 44 طرح راهبردی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی به مدت 60 ماه اجرایی شود.
به نظر میرسد با شکلگیری شورای میان عربستان و امارات باید شاهد فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس که آخرین شورایی است که در ظاهر عنوان همکاری عربی را با خود دارد، باشیم. چراکه با اختلافاتی که میان کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس با قطر به وجود آمده است عملاً شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با حضور کامل اعضای خود برگزار نشده است.
هر چند عنوان میشود که شورای دو جانبه عربستان و امارات مغایرتی با اهداف شورای همکاری خلیج فارس ندارد اما در واقع با شکلگیری این شورای هماهنگی؛ شورای همکاری خلیج فارس به سوی مرگ پیش میرود و به عبارتی شورای هماهنگی امارات و عربستان، شورای همکاری خلیج فارس را به کما میفرستد.
برگزاری این نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات نگاه تحلیلگران را به اهداف این شورا معطوف کرد تا آنجا که برخی از سران کشورها و کارشناسان نسبت به آن واکنش نشان دادند.
«عبد الفتاح السیسی»، رییسجمهوری مصر از نخستین افرادی بود که در واکنش به نشست اخیر شورای هماهنگی عربستان و امارات در توئیتر خود نوشت: «با علاقه نتایج اولین نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات که نشان دهنده تقویت مکانیسم اقدام مشترک عربی است، دنبال کردم. ما به طور کامل از تمامی تلاشها در زمینه تحکیم روابط مشترک بین برادرانمان در عربستان و امارات حمایت میکنیم. ما این امر را اقدامی ارزشمند میدانیم و آرزوی موفقیت در تمامی طرحهای آن را داریم که رفاه و ثبات را برای ملت ما به همراه میآورد. نتایج بهدست آمده نشاندهنده یک الگو برای ترویج اقدام مشترک عربی در زمینههای مختلف است»
«جمال سلطان» تحلیلگر مصری در توییتر خود عنوان کرد: «خدا شورای همکاری خلیج فارس را رحمت کند ایده زیبایی بود اما تجارب زندگی ثابت کرده است که افکار قشنگ و وعده مدت زمان زیادی در کشورهای عربی جای ندارند».
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مشهور جهان عرب درباره این شورا و اهداف آن آورده است:« گمان نمیکنیم برگزاری نخستین نشست شورای هماهنگی عربستان و امارات در شهر جده ، همزمان با نخستین سالروز بحران کشورهای خلیج فارس تصادفی باشد
زیرا سران آن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و محمد بن زاید، همتای اماراتی وی به منظور تقویت ائتلاف میان خود علیه قطر به عنوان دشمن کوچکتر و ایران به عنوان دشمن بزرگتر، این شورا را تشکیل دادند.
این شورا که نخستین نشست آن با امضای ۶۰ توافق به منظور ایجاد ۴۴ طرح راهبردی مشترک برای زیرساختها در عرصههای امنیتی، صنایع نظامی، نفت، گاز و سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی برگزار شد، به منزله تیر خلاص به شورای همکاری
خلیج فارس و تشکیل شورای هماهنگی دو جانبهای است که تنها به دو کشور امارات و عربستان محدود میشود و در نتیجه چهار کشور دیگر در آن حضور ندارند، بر این اساس، میتوان گفت این شورا در حد ادغام نیست اما از یک اتحادیه کنفدرالی بیشتر است.
میتوان گفت که این یک «شورای جنگ» است قبل از آن که یک شورای همکاری اقتصادی دو جانبه باشد و در نظر دارد به عنوان یک نیروی منطقهای جدید شکل گیرد.حال باید پرسید؛ آیا عربستان و متحدانش پس از شکست در جبهههای تجاری و سیاسی که با قطر داشتند آیا میخواهند یک جبهه نظامی علیه قطر شکل دهند؟پاسخ آن را به ماهها و شاید سالهای آینده وامیگذارم.
اینگونه تحلیلها و اظهارنظرهای کارشناس کشورهای عربی نشاندهنده این است که علما شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به مرز نابودی و فروپاشی رسیده است و دو کشور مذکور(عربستان وامارات) با ارائه طرحهای جدید در قالب اتحاد دوگانه به دنبال رسیدن به اهداف شیطانی خود در منطقه هستند.
از سویی دیگر در روزهای اخیر هم شاهد تولد نوزاد مرده این شورا با عنوان « شورای دوجانبه عربستان و امارات» بودیم شورایی که عملاً خبر از نابودی و فروپاشی «شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس» به رهبری آل سعود دارد.