اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«در سیاست خارجی خوشبین و بدبین ملاک نیست؛ باید واقع‌بین بود.» این جمله‌ای از حسن روحانی در تحلیل شرایط بین‌المللی است که در روزگاری در آستانه تصویب برجام به زبان آورد. گرچه این نگاه امروز از تریبون مجلس بر عیله او و دولتش استفاده شد اما شاید «نگاه واقع‌بینانه» تمام آن چیزی است که این‌روزها دولت دوازدهم مستحق آن است. نگاهی واقع‌بینانه به اقدامات ٥ ساله دولت تدبیر و امید. در میان جدال دو رویکرد خوش‌بینانه برخی حامیان سرسپرده دولت و نگاه بدبینانه مخالفان سرسخت آن، رویکرد واقعی به اقدامات انجام شده، در دست اقدام یا حتی انجام نشده همان صراط مستقیمی است که تاحدی به فروکش کردن ناامیدی و رویگردانی از دولت کمک خواهد کرد. سی‌ام اردیبهشتی که گذشت، سالگرد رای مردم به تدبیر و امید روحانی بود. با این حال کسی گمان نمی‌برد یک سال بعد موج ناامیدی از روحانی و هیات تحت‌امرش فضای واقعی و مجازی را دربر‌بگیرد. ناامیدی که گویی گریبان برخی اعضای کابینه را هم گرفته است چه آنکه رییس‌جمهوری چندی پیش کابینه را به دو دسته امیدوار و ناامید تقسیم کرد و از گروه ناامیدان گلایه کرد.
روند ناامیدی از تدبیر و امید از همان روزهای آغاز به کار دولت دوازدهم آغاز شد. کابینه آن چیزی نبود که مردم احتمالا از لا به لای شعارهای انتخاباتی و تبلیغاتی برداشت کرده و انتظار تحققش را داشتند. گویا فشارها از نهادها و کانون‌های قدرتی خارج از چارچوب قوه‌مجریه و نهاد ریاست‌جمهوری در گام اول چینش کابینه را به سمت و سویی دیگر برد که اولین قدم در ایجاد نارضایتی بود. پس از آن ماجرای موسسات مالی و اعتباری هر روز رو به وخامت رفت و اعتراضات دی ماه را کلید زد. فرصتی برای معترضان که از مطالبات اقتصادی تا اجتماعی و سیاسی‌شان را مطرح کنند. اعتراضات صنفی همچون کارگران و اعتراضاتی با ماهیت قومیتی همچون ماجرای اهواز و کازرون و حتی انتظارات معیشتی مثل تظاهرات کشاورزان اصفهان بر این ناامیدی دامن زد. فیلترینگ تلگرام که فراتر از اختیارات دولت بود هم همه را به یاد جمله قصار روحانی انداخت که از وزیر ارتباطات قول گرفته بود دستش روی دکمه فیلترینگ نرود. در نهایت همه این اتفاقات با بدشانسی سیاست خارجی همراه شد. برجام نقطه قوت سیاسی و اقتصادی دولت با خروج امریکا از برجام متزلزل شد و باز هم سیل انتقادات روانه دولت مستقر. از سویی ناامیدی بطن و متن جامعه گویی به وزرا هم رخنه و آنها را منفعل کرده باشد صدای اعتراض روحانی را بلند کرد. تا آنجا که رییس‌جمهوری اردیبهشت گذشته در نشست هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت تدبیر و امید مدیران دولتی را خطاب قرار داد که به هیچ دستگاه نظارتی حق دخالت در امور اجرایی ندهند. او صندلی مدیریت را برای کسانی که با یک تلفن یا اخم عقب‌نشینی می‌کنند حرام دانست و گفته‌بود«برخی کنار گود نشستند از کنار گود حرف می‌زنند. نمی‌دانند در داخل گود چه خبر است. ما در گود هستیم. بار بر دوش ما است. حالا اگر کسی محاسباتی دارد و چرتکه می‌اندازد که من ١٠ سال دیگر ٢٠ سال دیگر باید کجا بروم همین حالا از دولت بیرون برود. برود همان جایی که ٥ سال و ٦ سال دیگر باید برود.» مجموعه این سخنان نشان داد که حسن روحانی از ناهماهنگی‌های موجود در میان مدیران ارشد دولتی و هیات وزرا که احتمالا در نهادها و کانون‌های دیگر ریشه دارد، گلایه دارد که گاهی مثل دوم اردیبهشت از آن سخن می‌گوید و گاهی همچون جلسه معرفی وزرا به یک جمله «نگذاشتند وزیر زن انتخاب شود» اکتفا می‌کند. با همه این تفاسیر اما آنچه نیاز امروز دولت است نگاهی واقع‌بینانه به مجموعه فشارها و محدودیت‌ها و معذوریت‌ها و از آن سوی اقدامات مثبت دولت است. نگاهی که اگر دقیق باشد مواهب حضور روحانی بر کرسی ریاست‌جمهوری را نیز نشان می‌دهد و وزن و عیار او را نسبت به رقیب یا دیگر رقبای اصولگرا مشخص می‌کند.
اینفوگرافی که در بخش تصاویر مشاهده می کنید بخشی از اقداماتی است که در حوزه‌هایی چون سیاست خارجی، سیاست داخلی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دولت روحانی موفق شده به سرانجام برساند یا در آن راه قدم بردارد؛ البته نباید منکر شد که همچنان راه طولانی در پیش است در عین حال که نمی‌توان نادیده گرفت محمود احمدی‌نژاد چه میراث ویرانه‌ای به دولتمردان اعتدال‌گرا تحویل داده است. از همین روی با چند تن از فعالان سیاسی در مورد اقدامات عاجل دولت در زمینه‌های یاد شده صحبت کرده‌ایم که پیشنهادات آنان را در زیر می‌خوانید:
