آفتاب یزد/ متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
برخی تحلیلگران معتقدند مسدود شدن حساب بانکی ایرانیان عمدتا به ورود حجم متفاوت ارز به این حساب‌ها برمی‌گردد. این در حالی است که به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر گرجستان یکی از مقاصد ارزی بوده و مردم ارز زیادتری را نسبت به دوره‌های قبل به حساب‌های بانکی در این کشور وارد کرده‌اند
چند روزی است که زمزمه‌هایی مبنی بر بلوکه شدن حساب ایرانیان در گرجستان شنیده می‌شود تا اینکه روز گذشته این موضوع توسط رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان تایید شد. سیده فاطمه مقیمی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان با تایید انسداد حساب تعدادی از ایرانیان در گرجستان گفت: «با سفارت ایران در گرجستان صحبت کردیم و قرار شد که پیگیری بیشتری داشته باشند و اعلام نتیجه کنند. این مسئله را پیگیری کرده‌ایم اما به صورت مبهم جواب دادند که تعدادی از حساب‌های ایرانیان مسدود شده و همچنین اجازه افتتاح حساب جدید را فعلا به دلایلی نمی‌دهند.»
الهام علائی| چند روزی است که زمزمه‌هایی مبنی بر بلوکه شدن حساب ایرانیان در گرجستان شنیده می‌شود تا اینکه روز گذشته این موضوع توسط رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان تایید شد. سیده فاطمه مقیمی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان با تایید انسداد حساب تعدادی از ایرانیان در گرجستان گفت: «با سفارت ایران در گرجستان صحبت کردیم و قرار شد که پیگیری بیشتری داشته باشند و اعلام نتیجه کنند. این مسئله را پیگیری کرده‌ایم اما به صورت مبهم جواب دادند که تعدادی از حساب‌های ایرانیان مسدود شده و همچنین اجازه افتتاح حساب جدید را فعلا به دلایلی نمی‌دهند.»
وی افزود: «بسیاری از موارد به دلیل بحث اقامتی و مهاجرتی بوده که در حال بررسی هستند، همچنین مقداری هم به شرایط تحریمی‌که آمریکا دوباره علیه ایران اعمال کرده باز می‌گردد. با توجه به اینکه اتحادیه اروپا تحریم‌ها را تایید نکرده انتظار می‌رود این مسئله حل شود که به عنوان اعتراض این موضوع را اعلام کردیم. همچنین با سفارت ایران در گرجستان صحبت کردیم و قرار شد که پیگیری بیشتری داشته باشند و اعلام نتیجه کنند.»
محدودیت‌های گرجستان شدت می‌یابد؟
ظاهرا قرار است گرجستان محدودیت‌های اینچنینی را روز به روز افزایش دهد. به تازگی بانک «تی بی سی» گرجستان نیز با صدور بخشنامه ای، انجام هرگونه تراکنش بانکی برای ایرانیان بدون کارت اقامت را ممنوع کرده است. بر این اساس، در حال حاضر حساب کسانی که قبلا در این بانک حساب داشتند و کارت اقامت آنها آماده نیست، بلوکه شده است.
همچنین گرجستان اخیرا مقررات اقامت اتباع خارجی را در این کشور سخت تر کرده و در حال تدوین قانون جدیدی است که براساس آن مجوز اقامت دائمی‌به آن عده از اتباع خارجی داده می‌شود که در ۱۰ سال اخیر در گرجستان اقامت داشته باشند. گئورگی کویریکاشویلی، نخست وزیر گرجستان هفته پیش از اصلاح و تغییر مقررات ارائه اقامت دائمی‌برای اتباع خارجی در این کشور خبر داد. بر اساس قوانین فعلی گرجستان، این مدت شش سال است اما حالا مدت اجازه برای اقامت موقت از شش سال فعلی به 12 سال افزایش داده می‌شود. این در حالی است که ایرانیان بدون اخذ ویزا می‌توانند به گرجستان سفر کنند.
هدف، کنترل حساب‌هاست
آفتاب اقتصادی این مسئله را از فاطمه مقیمی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان پیگیری کرد. مقیمی‌در توضیح بحث بلوکه شدن حساب ایرانیان در کشور گرجستان گفت: «بانک مرکزی ایران در ارتباط با این مسئله اعلام کرده که هیچ حسابی نزد بانک‌های گرجی ندارد و اگر اتفاقی در آن کشور صورت گرفته، در راستای کنترل مسائل پول ورود به کشور در گرجستان است و این سیستمی‌است که در کشور ما نیز جهت کنترل حساب‌ها اجرا می‌شود تا مانع پولشویی و پول کثیف شویم. بنابراین گرجستان با این اقدام می‌خواهد چنین مسائلی را کنترل کند.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان افزود: «مشکلی برای استفاده از کارت‌های بانکی کنونی وجود ندارد، اما حساب جدید افتتاح می‌شود. در صورتی که منابع پولی مشخص باشند، قابلیت انتقال وجه وجود دارد. در کشور ما نیز، ایرانیان نمی‌توانند بیش از 10 هزار یورو داشته باشند و اینها سیاست‌های کنترلی برای منابع مالی هستند.»
سفیر ایران هنوز جوابی نداده است
مقیمی‌درباره زمان برطرف شدن این محدودیت برای ایرانیان گفت: «این یک مسئله داخلی در کشور گرجستان است و ما اطلاعی از زمان برداشته شدن این قانون نداریم.»
وی درباره نتیجه پیگیری سفیر ایران در گرجستان اظهار داشت: «ایشان هنوز جوابی به ما نداده‌اند.»
تاثیر حجم ورود ارز
برخی تحلیلگران معتقدند مسدود شدن حساب بانکی ایرانیان عمدتا به ورود حجم متفاوت ارز به این حساب‌ها برمی‌گردد. این در حالی است که به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر گرجستان یکی از مقاصد ارزی بوده و مردم ارز زیادتری را نسبت به دوره‌های قبل به حساب‌های بانکی در این کشور وارد کرده‌اند. از این رو به طور طبیعی کشور گرجستان با توجه به احساس این تفاوت و بر اساس استانداردهای پولشویی می‌تواند دست به بستن حساب‌ها و مسدود کردن آنها زده باشد.
در این راستا، افراد باید برای خروج پول و ارز و ورود آن به حساب بانکی در سایر کشورها، ریسک‌های مربوط به آن را نیز بپذیرند چرا که ممکن است مانند این جریان بانک‌های کشور مقابل، در راستای رعایت استانداردهای لازم حساب‌های آنها را مسدود کند.
احتمال بعید نقش تحریم‌ها در مسدودشدن حساب ایرانیان
هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی در ریشه یابی بروز این مسئله و احتمال ارتباط آن با مسائل سیاسی اخیر (خروج آمریکا از برجام) به آفتاب اقتصادی گفت: «این قبیل اتفاقات که اکنون در گرجستان اتفاق افتاده و قبلا نیز در یکی از کشورهای آسیای جنوب شرقی روی داده بود، موضوعات تحریمی‌نیست و مربوط به سیاست‌های کشورها می‌باشد. برخی کشورها برای برخی ملاحظاتی که دارند، چنین اقداماتی را انجام می‌دهند. مضاف بر اینکه بحث تحریم‌های سه ماهه و شش ماهه آمریکا هنوز آغاز نشده است.»
حق شناس افزود: «رفتاری که اواخر سال گذشته، امارات متحده عربی در مورد برخی تجار ایران انجام داد، مشابه این اتفاق است. بعید به نظر می‌رسد که این مسائل، عوارض و آثار تحریم‌های مجدد ما باشد. مضاف بر اینکه تحریم‌هایی که چند سال گذشته همه کشورها را دچار مشکل کرده بود، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بود؛ در حالیکه تحریم‌های کنونی کاملا یک جانبه و کاملا جدا از تحریم‌های سابق سازمان ملل است که براساس آن، کشورها الزام حقوقی برای اجرا داشتند. اما در حال حاضر، کشورها الزام حقوقی برای اجرای تحریم‌ها ندارند و اگر برخی کشورها از سه ماه بعد بخواهند تحریم‌های آمریکا را اجرایی کنند، صرفا در راستای منافع اقتصادی خودشان است.»
باید منتظر سه ماه آینده بود
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: «باید به این مسئله نیز توجه شود که حجم سرمایه‌گذاری ایرانیان در گرجستان ناچیز است. سرمایه‌گذاری ایرانیان پس از امارات متحده عربی و ترکیه، بیشتر در ارمنستان و آذربایجان و کشورهایی صورت می‌گیرد که دارای مرز مشترک با ایران هستند.»
حق شناس در پاسخ به این پرسش که آیا این سیاست محدود کننده گرجستان تاثیر منفی در اقتصاد ایران خواهد داشت، گفت: «اینها سیاست‌های مقطعی است و باید منتظر ماند تا شاهد رویدادهای سه ماه آینده باشیم.»
بهانه مقابله با پولشویی
همه اینها در حالی است که به باور برخی کارشناسان اقتصادی، مقابله با پولشویی، بهانه جدید کشورهای خارجی برای مسدود کردن حساب ایرانیان است و بهترین راهکار برای مقابله با چنین محدودیت‌هایی، تکیه بر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی است. در صورت بازبینی و اعمال اصلاحات لازم در حوزه‌های داخلی و در اولویت قرار دادنِ پتانسیل‌های بومی‌و داخلی کشور، آسیب و ضرر و زیان این گونه محدودیت‌های خواسته یا ناخواستهِ بانک‌های خارجی، به حداقل ممکن کاهش خواهد یافت.
محمد اسماعیلی، کارشناس مسائل اقتصادی در این راستا می‌گوید: «نباید از نظر دور داشت که قوانین ضد پولشویی در مجلس شورای اسلامی‌تصویب و به تایید شورای نگهبان نیز رسیده است، اما شاید برخی مدعی شوند که تصویب این قانون، در مراجع رسمی‌کشور ایران، برای بانک‌های خارجی ملاک عمل نیست.»
اسماعیلی افزود: «هم اکنون نمی‌توان قضاوت دقیق و روشنی در ارتباط با این موضوع که واقعا بانک‌های خارجی از هراس پولشویی مبادرت به چنین اقدامی‌می‌کنند یا این موضوع بهانه‌ای است برای ایجاد بن بست در فعالیت ایرانیان در برخی از کشورهای خارجی. اما در مجموع شواهد و قراین، بیشتر حاکی از بهانه گیری بانک‌های مذکور است که یقینا در آینده می‌توان به صورت دقیق‌تر و
صریح تری در این خصوص اظهار نظر کرد.»
با توجه به آنچه ذکر شد، ظاهرا باید منتظر ماند تا آینده ای نه چندان دور موجب روشن شدن اینگونه ابهامات شود. هرچند در این میان، نقش کلیدی مذاکرات سیاسی و اقتصادی با کشورها و اهمیت اخذ تدابیر اصولی را نمی‌توان نادیده گرفت.
