خراسان/ تجربه مشاهده به دنیا آمدن یک انسان، جزو زیباترین و به یادماندنی ترین خاطراتی است که ممکن است برای بعضی از ما اتفاق افتاده باشد.
اما این لحظه ناب برای سفید پوشان ماما هرروز تکرارمی شود که در کنار تمام زیبایی هایش، مسئولیت سنگین مراقبت ازسلامت مادرونوزاد را به همراه دارد. با توجه به اهمیت وظیفه این قشرازجامعه ، پنجم ماه می هرسال، ازسوی سازمان بهداشت جهانی وکنفدراسیون بین المللی مامایی به نام روز جهانی ماما نام گذاری شده است.
رشته منحصربه فردخانم ها
یک روز پس از پنجم ماه می ، (روزجهانی ماما )خانم آزیتا صادق زاده یکی ازکارشناسان پرتلاش رشته مامایی مهمان ماست تا ازشیرینی ها وتلخی های کاردربخش زنان ومامایی بگوید. وی درابتدا به این نکته اشاره می کند که مامایی تخصصی است که در کشورما فقط خانم ها می توانند دراین رشته ادامه تحصیل بدهند. رشته ای که هم سختی وهم شادی ها وشیرینی های خودش را دارد. شیفت های فشرده کاری ومسئولیت نجات جان دو نفر( مادر ونوزاد) حساسیت کار متخصصان این رشته را بیشتر می کند، بنابراین باید در طول مدت حضور درمحل خدمت هوشیار و دقیق بود و به مادری که برای زایمان مراجعه می کند، آرامش داد تا استرس حضوردر فضای ناشناس و درد زایمان به ویژه درتجربه اول کاهش پیدا کندو زایمان مطلوب داشته باشد. وی می گوید: شیرین ترین لحظه برای ما زمانی است که مادر یک زایمان را به سلامت پشت سرمی گذارد ونوزادش را درآغوش می گیرد.
زایمان فیزیولوژیک
توضیحات خانم صادق زاده به درک بهتر ما از وظیفه خطیر ماما کمک زیادی می کند: «امروزه توصیه می شود که هیچ روش یا دستکاری برای زایمان مادران انجام نشود؛ به عبارتی دارو یا روشی برای تسهیل زایمان - مگردرموارد خاص - تجویزنشودو زایمان روند طبیعی خود را سپری کند. ماما وهمراهان مریض اجازه دارند مادررا همراهی کنند تا تولد نوزاد نزدیک شود .امروزه در بیمارستان ها با روش هایی مانند رایحه درمانی ( اروماتراپی) وماساژدرد مادر کاهش پیدا می کند وتا حد امکان ازروش های تهاجمی استفاده نمی شود. قبلا مادرباردار درمراجعه به بیمارستان روی تخت قرارمی گرفت تا با تحمل درد وبی قراری به زمان زایمان نزدیک شود اما امروزه تنها با گرفتن رگ برای شرایط ضروری ، مادربا کمک همراه تمام مدت راه می رود. با این شرایط هم مادروهم ماما راحت ترهستند وعوارض به کاربردن روش های تهاجمی مانند تزریق آمپول فشاربه حداقل می رسد. همچنین ماماها جلسه آموزشی قبل ازبارداری برگزارمی کنند تا با ارائه راهکارها از جمله شیوه صحیح تنفس به زایمان فیزیولوژیک مادرکمک کنند. مادران با آموزش قبل ازبارداری درزمان زایمان همکاری بهتری دارند وزایمان بهتری را تجربه می‌کنند واز طرفی فشار کارماما ودرد مادرکمترمی شود.
سختی شیفت های شب و کمبود نیروی انسانی
به گفته وی درکشورهای پیشرفته برای کنترل و همراهی مادران باردار به ازای هردو مادر باردار یک ماما وجود دارد، در حالی که در بسیاری از بیمارستان های کشورمان به ازای هرچهار مادر یک ماما و حتی در موارد کمبود نیرو به ازای هر8 زائو یک ماما حضور دارد.
وی می گوید: شیفت کارما هم فشرده است واز طرفی چون همه نیروها خانم هستند و تقریبا شرایط مشابهی را برای مدیریت خانواده و فرزندان دارند، موضوعاتی چون رفتن به مرخصی، جا به جایی شیفت و... سختی کار ما را بیشتر می کند. ما در هرماه باید 8 شیفت دوازه ساعته داشته باشیم و بعد استراحت کنیم اما به دلیل کمبود نیروی انسانی شیفت کاری مان بیشتر ازاین است. در شیفت کاری هم که زمان حضور در بخش زایشگاه است با توجه به فریاد وبی قراری مادران مجبوریم دایم بر بالین مادرحاضرباشیم ومدام وضعیت او را بررسی کنیم به طوری که روی شنوایی واعصاب وروان ما تاثیر می گذارد و وقتی به منزل می رسیم دیگرتوانی برایمان باقی نمی ماند.
تلخ ترین لحظات
وی درباره خاطرات تلخش از کار می گوید: هیچ خانواده ای انتظار ندارد که مادری برای زایمان به بیمارستان مراجعه کندوخدای ناکرده مادر یا فرزند خانواده فوت کند و این انتظار مسئولیت ما را بیشتر می کند. اما به دلایل متعدد ممکن است این اتفاق بیفتد. ازجمله خون ریزی‌های بعد اززایمان که علت آن فقرغذایی مادران است. در مواردی مادران کم سن وسال که قبل ودرطول دوران بارداری معاینه نشده اند وکادر درمانی سابقه بیماری مادر را ندارد بعد اززایمان دچارعفونت وخون ریزی می شوند که اگر دیر تشخیص داده شود یا شرایط مشکل باشد، ممکن است به فوت مادرمنجرشود.
شیرین ترین خاطره
آخرین خاطره شیرین چند روز پیش اتفاق افتاد. دونوزاد را بعد از نوشیدن شیرمادر روی وسیله حمل نوزاد گذاشتند تا به بخش منتقل شوند. یکی ازنوزادها که وزن بیشتری هم داشت انگشت نوزاد کوچک تررا در دهان گرفته بود و به محض این که انگشت نوزاد را ازدهانش بیرون می آوردیم شروع به گریه می کرد.
خون ریزی بعد از زایمان
معمولا خون ریزی حداکثرتا 500 سی سی برای زایمان طبیعی است اما بیشتر از آن غیر طبیعی محسوب می شود که باید جلوی آن را گرفت. یکی ازخاطرات تلخ من، درباره مادری با سه فرزند بود که به دلیل خون ریزی بعد اززایمان فوت کرد. موضوعی که ما دربیمارستان دولتی بیشتربا آن مواجه هستیم، رژیم غذایی نامناسب مادران طبقه کارگر و زحمت کش جامعه است، مادرانی که بادر آمد کم و داشتن چند فرزند، دوباره باردارشده اند و جیره غذایی مناسبی ندارند، این در حالی است که در دوران بارداری جنین درهرشرایطی از اندوخته اندک مادر استفاده می کند یا مادرانی که ازقرص آهن یا داروهای ضروری استفاده نمی کنند و دیر به مرکز درمانی مراجعه می کنند وخون ریزی آن ها کنترل نمی شود و... همه این موارد زمینه را برای خون ریزی های بعد اززایمان وحتی فوت مادرفراهم می کند.
