آخرین خبر/ وطن یعنی خلیج تا ابد فارس
آنان که خون خویش به کام تو کرده اند
حکم خلیج فارس بنام تو کرده اند
فرزندان فارسی
خلیج فارس را اراده پولادین آریایی نگه داشته است. رعدِ گام های رستم در سیستان، شنیدنی است و برق شمشیر آریوبرزن در ارجان دیدنی است هنوز. کشتی های غریب «نیارکوس» و «اسکندر» نتوانسته اند موج را از سطح آب هایش بگیرند و مروارید را از عمق آبی اش بدزدند. خلیج فارس، زنده، است هنوز؛ در نفس های کمین گرفته دلیران تنگستان، در غیرت و دلاوری اهالی جنوب، در وطن دوستیِ اولاد رییس علی دلواری.
مردان جنگ ما، پشت خلیج فارس ایستاده اند. هنوز سلاح از دست «همت» و «باکری» نیفتاده است، هنوز قلب «صیاد شیرازی» می تپد. فرزندان فارس نمرده اند که مادرشان را به اسیری ببرند. فرزندان فارسی زنده اند و صدایشان می آید در هر نسیم و طوفان، در هر موج، در هر رعد و برق...
چهارراه صلح و دوستی
خوان یغما نیست که بخورندش؛ میراث پدری نیست که ببرندش. خلیج فارس، خلیج ماهیان فارس است، خلیج طلای سیاه و سفید و تنها، برازنده دست های فارس است. کدام عقل و قانونی حکم کرده است که حاصل دست رنج آب ها و خاک ها، باید به اهالی آب ها و خاک هایی برسد آن سوی مرز؛ چه کسی حکم کرده است که ما بکاریم و دیگران بخورند؟!
می خواهند بر تنگه هرمز بنشینند و دوستان شان را گرد بیاورند و بخورند و ببرند و بدزدند. تنگه هرمز، باید چهارراه ملت ها بماند از هر جنس و قوم و باوری، چهارراه صلح و دوستی که اکسیر عشق را بار بزند و به اقصی نقاط دنیا بفرستد.
«خلیج فارس» برای همیشه
سومین خلیج بزرگ جهان در طول تاریخ نه تنها بخشی از جغرافیای ایران محسوب می‌شده و حاکمیت آن در دست ایرانی‌ها بوده است، بلکه به اذعان تمام منابع تاریخی موجود این پهنه آبی همواره با عناوینی نظیر خلیج فارس، خلیج عجم، دریای فارس یا بحر فارس، شناخته شده است.
نام خلیج فارس از جمله نام‌های تاریخی است که از گذشته بسیار دور تاکنون در اسناد، قراردادها و مکاتبات مورد استفاده همه اقوام و ملیت‌های دور و نزدیک قرار گرفته است. گرچه از اواسط دهه بیستم میلادی برخی از کشورهای منطقه به تحریک برخی از عناصر غربی، اقدام به انجام تلاش‌های کور و نافرجامی برای تحریف در این نام تاریخی کرده‌اند.
تاریخچه پیدایش خلیج‌فارس
زمین‌شناسان معتقدند که در حدود پانصدهزار سال پیش، صورت نخستین خلیج‌فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج‌فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده به‌طوری‌که تا اواخر دوره سوم زمین‌شناسی بیشتر جلگه‌های برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوه‌های زاگرس در زیر آب بوده‌اند.
جغرافیای طبیعی و راهبردی خلیج فارس
خلیج فارس، شیار هلالی شکلی است که بیش از یک چهارم ذخایر فسیلی جهان را در خودجای داده و از طریق دریای عمان به اقیانوس هند و آبهای آزاد راه می‌یابد. این خلیج طولی نزدیک به 900 کیلومتر و پهنایی نزدیک به 240 کیلومتر دارد و در کشاله و چین‌خوردگی‌های پست و فرو افتاده جنوب زاگرس پدید آمده است.
خلیج فارس به عنوان شعبه‌ای بزرگ از اقیانوس هند که بر سر راه کلیه خطوط دریائی در مشرق عدن واقع شده است، حدود آن از شمال و شمال خاوری به سواحل ایران، از شرق به دریای عمان، از جنوب و غرب به شبه جزیره عربستان محدود است. رودخانه‌های دجله و فرات و کارون و کرخه که از جبال ارمنستان و ترکیه سرچشمه گرفته‌اند، به انضمام رودخانه‌های جراح، هندیان و رودهای کوچک دیگر به این دریا می‌ریزند. آبهای خلیج فارس کم عمق و زیر بستر آن دارای منابع نفت و گاز (هیدروکربن) فراوان است. عمق خلیج فارس در بیشتر موارد از 50 متر تجاوز نمی‌کند و حداکثر عمق آن به حدود صد متر می‌رسد. این امر به سادگی امکان حفاری و استخراج منابع آن را فراهم می‌سازد. کشورهای حوزه خلیج فارس هشت کشور هستند، شامل ایران، عربستان، قطر، امارات متحده عربی، بحرین، عمان، کویت و عراق.
اهمیت جهانی خلیج فارس
خلیج فارس نقش خود را به عنوان شاهراه بازرگانی از روزگاران باستان آغاز کرد. خلیج فارس در مقام محل و معبر مبادله کالا و تجارت میان شرق و غرب؛ نه تنها از زمان‌های دور صحنه رقابت و کشمکش‌های ملل ذینفع و متجاوزان و استعمارگران بوده است بلکه همیشه و بیش از هر دریای دیگری مورد توجه علمای معرفه‌الارض و باستان‌شناسان و مورخان و جغرافیا نویسان قرار داشته است. خلیج فارس با منابع طبیعی و معدنی فراوان خود دیگر نه تنها بخاطر ایفای نقش ارتباط دهندگی یک بزرگراه تجاری میان شرق و غرب جهان اهمیت دارد بلکه در حال حاضر یکی از دو سر انتهایی در مبادلات اقتصادی جهان به شمار می آید.
مهم ترین موردی که باعث اهمیت فوق العاده خلیج فارس شده و حتی سبب دست اندازی و طمع ورزی قدرت های بزرگ به آن شده وجود ذخائر طبیعی از جمله نفت است .به طوریکه جهان در حال حاضر برای تامین ۶۵ درصد نیازهای نفتی خود به خلیج فارس متکی است و این منطقه غیر از نفت قریب ۳۰ درصد ذخائر گاز جهان را نیز در خود جای داده است.
علت نام گذاری خلیج فارس طبق اسناد تاریخی
در کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان صفحه ۱۸تا ۲۲ وجه تسمیه و علت نام گذاری خلیج فارس را از دیدگاه عده‌ای از جغرافی دانان مشهور بیان نموده‌است.بطور نمونه کتاب سر آرنولد ویلسن Sir Arnold Wilson که در سال ۱۹۲۸ به نام خلیج فارس( Persian Gulf ) به چاپ رسیده‌است. ضمن نقد سابقه تاریخی و جغرافیایی خلیج فارس و بیان توصیفهای نویسندگان مغرب زمین مشاهدات خود را نیز بیان نموده و نوشته‌است" هیچ آبراهی چه در گذشته و چه در حال حاضر برای زمین شناسان، باستان شناسان ، تاریخ دانان، جغرافیدانان، بازرگانان، سیاستمداران و سیاحان و دانش پژوهان اهمیتی بیشتر از خلیج فارس نداشته‌است این آبراه از هزاره قبل از میلادتا کنون از هویت فارسی و ایرانی برخوردار است." سی ادموند بوسورثC .Edmund Bosworth مطالبی را از ۲۰ مورخ وسیاح یونانی و اروپایی، ازسردار یونانی نیارخوس( ۳۲۵-۲۴ ق.م) گرفته تا پریدیکس ( ۱۸۷۶ )، در مورد توصیف خلیج فارس و علت نام گذاری آن را بیان نموده‌است.
چرایی نام‌گذاری روز ملی خلیج فارس در تقویم رسمی کشور
آنچه که زمینه ساز نام گذاری دهم اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس شد به حدود 11 سال پیش بر می‌گردد. آبان سال 1383، نشنال جئوگرافی یکی از اطلس های مشهور جهان، بعد از دو قرن کاربرد نام خلیج فارس برای اولین بار در نسخه جدیدش، نام جدیدی را در کنار نام بین المللی خلیج فارس قرار داد که باعث ایجاد خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی در داخل و خارج کشور نسبت به این تحریف شد.
پس از ارسال هزاران ایمیل، نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی با بیش از ۱۲۰ هزار امضا به موسسه مذکور، مدیر موسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند و این موفقیت بزرگی برای ملت ایران بود که توانست با اتحاد از تخریب و جعل هویتش جلوگیری کند.
پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج فارس موافقت رسمی با اضافه شدن روز ملی خلیج فارس به تقویم رسمی کشور بود.
در خصوص ضرورت تعیین روز خلیج فارس در بین مسوولان و صاحب نظران اتحادنظر وجود داشت، اما در خصوص انتخاب روز اختلاف آراء زیاد بود. پس از بحث و بررسی های صورت گرفته در این ارتباط سه روز، ۹ آذر سالروز بازگشت سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک به خاک ایران، 29 اسفند روز ملی شدن صنعت نفت و روز اخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج فارس برای نام گذاری روز خلیج فارس پیشنهاد شد که البته هرکدام از این روزهای پیشنهادی موافقان و مخالفانی داشت، ولی سرانجام با مشورت ها و نظر سنجی هایی که صورت گرفت، روز اخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج فارس بیشترین آرای موافق را از آن خود کرد.
با توجه به اختلاف در مورد روز دقیق شکست پرتغالی‌ها در جنگ های ایران و پرتغال، ریاست جمهوری تعیین دقیق آن روز را به شورای عالی انقلاب فرهنگی موکول کرد و سرانجام بعد از پیگیری‌ها و استعلام‌های متعدد در تیر ماه ۱۳۸۴، شورای فرهنگ عمومی با استعلام از دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را روز شکست نهایی و خروج پرتغالی ها از ایران معرفی کرد. شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در آخرین جلسه خود در دولت اصلاحات روز دهم اردیبهشت را به عنوان روز ملی خلیج فارس نام گذاری و برای ثبت در تقویم ابلاغ کرد.
10 اردیبهشت چه روزی است؟
پرتقالی‌ها در سال ۹۱۳ هجری قمری بر هرمز مسلط شدند و تا یک قرن بعد شاهان صفوی برای پس گرفتن هرمز به دلیل ضعف نیروی دریای و درگیری‌های مداوم در شرق و غرب ایران نتوانستند کاری انجام دهند. به مرور زمان پرتقالی‌ها هرمز را از صورت سرزمینی تحت‌الحمایه به صورت مستعمره در آوردند. در سال ۱۰۳۱ هجری قمری پرتقالی‌ها شروع به ساختن قلعهٔ جزیرهٔ قشم که محل تأمین آب شرب آن‌ها بود، کردند. شاه عباس صفوی که به دلیل عدم همکاری پرتقالی‌ها با وی در جنگ علیه عثمانی‌ها و اجحافات آن‌ها در سواحل خلیج فارس از پرتقالی‌ها کینه داشت، بهانهٔ لازم برای جامهٔ عمل پوشاندن به آرزوهایش در بیرون راندن پرتقالی‌ها را یافت و به "امام قلی خان" (یکی از فرماندهای ارشد نظامی) دستور داد پرتقالی‌ها را از هرمز بیرون کند.
پرتقالی ها هنوز بنای قلعهٔ خود در قشم را به پایان نرسانده بودند که مورد حملهٔ قوای امام قلی خان قرار گرفتند و در ربیع‌الثانی ۱۰۳۱ هجری قمری، قلعه اشغال شد. حملات پرتقالی ها به شهرها و ده‌های ساحلی خسارت هایی را به بار آورد. با توجه به مشکلات ایجاد شده، امام قلی خان از دو تن از ناخدایان کمپانی هند شرقی انگلیس به نام‌های "بلیت و ودل" درخواست کرد در بیرون راندن پرتقالی‌ها وی را یاری کنند و در صورت عدم همکاری امتیازات بازرگانی آن‌ها در ایران لغو خواهد شد. انگلیس چون با پرتقال در صلح به سر می‌برد اصولاً مایل به جنگ نبود، اما تشویق‌های نمایندهٔ مقیم شرکت در ایران، انگلیس ها را را به این عمل راضی کرد.
پس از امضای قرارداد بین ایران و انگلیس برای همکاری با یکدیگر درجنگ، کشتی‌های انگلیسی در بندر "گمبرون"، امام قلی خان و سه هزار سرباز وی را سوار کرده و به سوی جزیرهٔ هرمز روانه شدند. نیروهای پرتقالی مستقر در جزیره به قشم گریختند. در آنجا قسمتی از سربازان ایرانی از کشتی پیاده شده و قلعهٔ جزیره را محاصره کردند. "روی فریرا" (فرماندهٔ ناوگان پرتقال) بعد از سه روز مقاومت به علت آتش سنگین توپخانهٔ انگلیس و ویرانی قلعه تسلیم شد و به سورات فرستاده شد. بعد از این پیروزی قوای متحد به سمت هرمز حرکت کردند. در ۹ فوریه ۱۶۲۲ سربازان ایرانی به فرماندهی امام قلی خان قلعهٔ هرمز را محاصره کردند و با آتش توپخانهٔ انگلیس قسمتی از دیوار قلعه خراب شد و سپاهیان ایران از آن به درون راه یافتند. پرتقالی‌ها مقاومت را بیهوده دیده و به فرماندهان انگلیس متوسل شدند و چند روز بعد با گرفتن تأمین جانی تسلیم شدند. در این روز پرچم پرتقال بعد از یک قرن در هرمز به پایین آورده شد. روز دهم اردیبهشت، روز اخراج پرتغالی ها از آب های جنوبی ایران و روز ملی خلیج فارس نام دارد.
گرچه در سال های اخیر برخی از کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس تبلیغات گسترده‌ای را به منظور تغییر نام خلیج‌فارس آغاز کرده‌اند، ولی برای همگان آشکار و مبرهم است که نام خلیج فارس در برگیرنده هزاران سال تاریخ برای ملت های منطقه است و ما ایرانیان در هرکجا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان روز ملی خلیج فارس را گرامی می داریم.
تو تا ابد تنها خلیج فارس خواهی ماند
می بوسمت از دور ای پهناور آبی
منابع: ایسنا / حوزه/ راسخون
