اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
رییس‌جمهوری امیدوار به آینده اما از تعدادی وزرایش ناامید است. این گزاره را می‌توان از لابه‌لای سخنان روز گذشته او فهمید. حسن روحانی از امید گفت و ترجیح داد در مراسم بزرگداشت روز کارگر «امید به آینده» ترجیع‌بند سخنانش باشد؛ از همین روی برای کارگران از گشایش‌های روزهای آینده سخنرانی کرد اما ناامیدی از ناامیدان کابینه نیز نه تنها در فحوای کلامش مشخص بود که در پشت تریبون از آن سخن گفت: «غمناک بودن نسبت به آینده چه سودی دارد؟ چرا غصه بخوریم که سال آینده سخت‌تر می‌شود؟ ما باید همواره نسبت به آینده امیدوار باشیم. من وزرا را در دولت به دو دسته تقسیم می‌کنم که البته هر دو دسته پرتلاش هستند. ولی یک دسته از اول سال نوای ناامیدی می‌دهند که بودجه کم است، نفت ارزان شد، مالیات چه شد، خشکسالی و کاهش بارندگی داریم و تمام صحبت‌شان نا امیدی است. یک عده هم امیدوارانه حرف می‌زنند می‌گویند بارندگی کم است، پس باید الگوی کشت را عوض کنیم. یعنی هم پیشنهاد می‌دهند و هم امیدواری. » این جملات بخش کوتاهی از صحبت‌های حسن روحانی است که بخشی از کابینه‌اش را نشانه گرفت؛ کابینه‌ای که روحانی آن را به دو دسته «امیدواران و ناامیدان» تقسیم می‌کند اما دقیقا همین بخش از صحبت‌های او که در خبرگزاری‌ها منعکس شده و نشان از گلایه مندی روحانی از هیات دولت داشت، در پایگاه اطلاع‌رسانی رییس‌جمهوری منتشر نشد.
اعتراض دوم
این دومین بار است که روحانی پشت تریبون از وزرای تحت امرش سخن می‌گوید. شنبه یک اردیبهشت روحانی وزرا را عتاب کرد و از آنها پرسید «چرا روزه سکوت گرفته‌اند». رییس‌جمهوری در همایش هم اندیشی مدیران ارشد دولت تدبیر و امید به وزرا هشدار داد که کارگزاران دولت در هر رده مدیریتی باید بدانند که طبق قانون اساسی و طبق وظیفه شرعی دارای توانمندی و قدرت بالایی هستند، باید به وظیفه خود عمل کنند و اگر می‌ترسند و نمی‌توانند و اگر از اخم این و آن هراس دارند باید کنار بروند چرا که واجب نیست انسان صندلی‌ای که اشغال کرده است تا پایان چهار سال آن را بچسبد. او در بخشی از سخنرانی خود به دخالت دستگاه‌های نظارتی در دستگاه‌های اجرایی نیز اشاره کرد و همین گزاره نشان داد که بیشترین انتقاد او از مدیرانی است که به قول او با یک تلفن یا پیامک اجازه اینگونه دخالت‌ها را می‌دهند.
انتقاد دولت از هیات دولت و مدیران اجرایی هم این‌بار و هم در همایش هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت با انتقاد مواجه شد. نخ تسبیح همه انتقادات هم این بود که چرا عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در یک سال اخیر گاه و بی‌گاه از کابینه گلایه کرده اما هیچ تحرک و تغییری در پی این گلایه‌مندی نبوده است.
تغییر چینش کابینه
اغلب منتقدان که البته برخی از آنان حامیان دولت نیز بودند به روحانی پیشنهاد دادند به جای سخنرانی دست به کار شده و چینش کابینه را تغییر دهد و هیات دولت را بازسازی کند. بخش دیگری از منتقدان سخنرانی، روحانی نیز در لفافه سخن گفتن او را نقد کردند. آنها بر این باور بودند که بلندپایه‌ترین مقام اجرایی باید برخوردی قاطع و بیانی صریح داشته‌باشد چرا که ترمیم کابینه و ماندن یا رفتن وزرا بخش مهمی از اختیارات او است.
کنایه‌های سابق
البته کنایه‌های روحانی تنها به روزهای سال ٩٧ بازنمی‌گردد. هنوز چند روزی از انتخاب مجدد روحانی نگذشته‌بود که رییس دولت دوازدهم در ضیافت افطاری با وزیران، روسای سازمان‌ها، مدیران و استانداران از پاشنه‌های ور نکشیده و لخ لخ کردن برخی وزرا سخن اینگونه گلایه کرد: «... ما البته در چهار سال دولت یازدهم، به دلایلی یک مقدار سخت‌گیری نکردیم... همه افراد در دولت بدون استثنا زحمت کشیدند... اما همه هم یک‌جور نبودند... بعضی‌ها با همه توان آمدند. ما روستایی هستیم، به قولی بعضی‌ها گیوه را ور کشیدند و به میدان آمدند... اما بعضی‌ها پاشنه گیوه‌شان خوابیده بود، ور نکشیدند و لخ‌لخ کردند.» همین چند جمله کافی بود که رنگ و بوی تغییرات اساسی کابینه در دولت دوازدهم به چشم بیاید و احساس شود.
بوی تغییر می‌آید؟
حسن روحانی این روزها منتقدتر از هر منتقدی به کابینه نگاه می‌کند. هشدار می‌دهد و وزرا و وکلایش را مورد عتاب قرار می‌دهد. جدی‌ترین پرسش در مورد روند کلامی‌ای که او در پیش گرفته این است که آیا تغییراتی در انتظار کابینه است؟
چرا روحانی دست به کار نمی‌شود تا جای وزرای ناامید را با امیدواران عوض کند؛ ژنرال‌هایی که در دولت یازدهم خودی نشان دادند و حالا ترجیح می‌دهند چندان در مرکز توجه و حرف و حدیث قرار نگیرند. عده‌ای هم که به قول روحانی در پی برنامه‌ریزی برای ٥ سال و ١٠سال آینده خود هستند. این وزرا که شاید با سفارش برخی چهره‌ها کرسی هیات دولت را به دست گرفته باشند، ترجیح می‌دهند به جای تمرکز بر دولت مستقر به فکر گعده‌ها و لابی‌گری‌های چهره‌هایی خارج از دولت باشند و احتمالا سیاست‌هایی خارج از چارچوب دولت را دنبال کنند. یکی از مهم‌ترین نقدهای سیاست‌ورزان به مجموعه هیات دولت در دوره گذشته این بود که چرا روحانی یک تنه باری را به دوش می‌کشد و در بسیاری از بزنگاه‌های مهم خود اوست که در نقش سخنگو در تقبیح یا تحبیب واقعه‌ای سخن می‌گوید، تلویحا به موانع خارجی دولت اشاره می‌کند و حتی از عملکرد مثبت دولت گزارش می‌دهد. سخنان این روزهای روحانی نشان می‌دهد او یا نیت تغییر ارنج دولت و خداحافظی با ناامیدان کابینه را دارد یا آنکه با وعظ و خطابه گلایه آمیز و هشدار‌دهنده‌اش می‌خواهد وزرایش به ویژه ناامیدان را در بیان موانع و مشکلات سهیم کند تا جدای از پذیرش سهم‌القدر نقش‌شان در مسائل و مصایب دولت، پاشنه کفش‌های‌شان را برای خلاقیت و حل مشکلات بالا بکشند. آیا روحانی به اهداف خود خواهد رسید؟
