شرق/ متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
روزنامه شرق با محمد کشاورز زاده گفت وگویی درباره روابط ایران و کانادا انجام داده است
چرا با اینکه مذاکراتی برای ازسرگیری رابطه دو کشور ایران و کانادا انجام شده، هنوز شاهد تحولی در این حوزه نیستیم؟
کانادایی‌ها ابراز علاقه کردند که رابطه دو کشور را از سر گیرند. این ابراز تمایل در دولت جدید کانادا انجام گرفته و آنها علاقه‌مند هستند که با ایران رابطه داشته باشند.
اصلی‌ترین مانع برای ازسرگیری رابطه چیست؟
مشکلی که کانادایی‌ها ایجاد کردند، این بود که مصونیت سیاسی نمایندگان ایران را لغو کردند؛ اگرچه مصونیت دیپلماتیک پابرجاست؛ اما تصویب این قانون در پارلمان این کشور که مصونیت سیاسی نمایندگان کشور ما را لغو کرده، موضوع را سخت کرده است. ما معتقدیم وضعیت ما در رابطه با کانادا باید به شرایط قبل از سال ٢٠١٢ بازگردد. در کانادا حدود ٤٠٠ تا ٥٠٠ هزار ایرانی زندگی می‌کنند که برای انجام تک‌تک کارهای کنسولی‌شان نیازمند به سفر به کشورهای دیگر هستند که هزینه و مشکلات زیادی برای آنها ایجاد می‌کند. ما در تلاش هستیم تا با ازسرگیری روابط، مشکل این شهروندان رفع شود. اگرچه کانادا معتقد است که آنها شهروند کانادا هستند؛ اما چون تابعیت ایرانی دارند، برای برخی مسائل ثبتی مثل ارث، برخی گواهی‌ها و سفر به ایران با مشکل مواجه می‌شوند. در‌حالی‌که دولت کانادا معتقد است که وضعیت شهروندانش برایش مهم است، باید مشکلات این دسته از شهروندانش نیز برایش مهم باشد (البته جمهوری اسلامی ایران دوتابعیتی‌بودن را قبول ندارد و این افراد را شهروند ایرانی می‌داند). این افراد اغلب مجبور می‌شوند برای حل مسائل کنسولی به واشنگتن، مکزیک و حتی کوبا و... سفر کنند. خود شهروندان ایرانی ساکن کانادا در تلاش هستند تا دولت کانادا را متقاعد کنند تا رابطه با ایران را از سر گیرد.
خب مذاکرات به کجا رسید؟
ما مذاکرات‌مان را به خوبی انجام داده‌ایم. دو دور هیئت کانادایی به ایران سفر کردند و یک دور مذاکره در اروپا و یک دور مذاکره در نیویورک انجام شد؛ اما کانادایی‌ها به دلیل فشارهایی که وجود دارد، تعلل کرده‌‌اند و متأسفانه این کشور مأمن برخی اختلاسگران ایرانی شده که به آنجا فرار می‌کنند. اگرچه پلیس اینترپل حکم دستگیری این افراد را صادر کرده است؛ اما دولت کانادا در پیگیری ماجرا تعلل می‌کند. همچنین ایران در پیگیری وضعیت چند شهروند ایرانی که در کانادا کشته شده‌‌اند یا مشکل حقوقی دارند، با مشکل مواجه است.
در‌حالی‌که شما توضیح دادید که مذاکرات با حسن نیت انجام شده؛ پس چرا در اجرا اقدامی صورت نگرفته؟
بله، تیم کانادا در مذاکره بسیار مثبت بود؛ اما وقتی کار در پروسه اداری آنها وارد می‌شود، با مشکل مواجه می‌شویم.
مشکلات موجود بین دو کشور به ویژه شرایط شهروندان از طریق دفاتر حافظ منافع دو کشور حل‌شدنی نیست؟
نه، برای این موضوع نمایندگان سیاسی و کنسولی دو کشور باید حضور داشته باشند تا به اسناد و مدارک مورد نیاز دسترسی داشته باشند و بتوانند مسائل کنسولی این اتباع را رفع کنند. با اینکه ما با ایالات متحده آمریکا روابط سیاسی نداریم و در شرایط قطع رابطه هستیم، دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن در حال کار است و کارهای کنسولی شهروندان را انجام می‌دهد. خب چنین فرمولی در کانادا هم می‌تواند اجرا شود تا پیش از بازگشایی سیاسی روابط مسائل کنسولی حل‌وفصل شود.
رأی دادگاهی در کانادا اموال ایرانی را توقیف کرده است. چه اموالی بود؟
چند ساختمان در حکم حقوقی دادگاه کانادا مطرح شده که یکی از آنها ساختمانی متعلق به وزارت علوم و ساختمان دیگری متعلق به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بوده که آنها مدعی هستند که این اموال دیپلماتیک نیست؛ از‌‌این‌رو مصادره شدند؛ اما ما این حکم را قبول نداریم و مطابق قوانین بین‌الملل و کنوانسیون وین، به این حکم اعتراض کرده و وکلای ما در حال پیگیری حقوقی موضوع هستند.
از این ساختمان‌ها چه استفاده‌ای می‌شد؟
این ساختمان‌ها کارکرد فرهنگی داشته و برای ترویج فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی استفاده می‌شد؛ اما اقدام دادگاه کانادا درباره حکم مصادره این اموال کاملا مغایر با حقوق بین‌الملل، اصل مصونیت دولت‌ها و رعایت حقوق اماکن دیپلماتیک است.
