اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
امیرعلی ابوالفتح| آیا تا روز ١٢ ماه مه، دونالد ترامپ، رییسجمهوری امریکا از تمدید تعلیق تحریمهای هستهای علیه ایران سر باز خواهد زد ؟ پاسخ به این سوال در حال حاضر به یکی از جدیترین دغدغهها نه فقط در ایران و امریکا که در سطح جهانی بدل شده است. بسیاری معتقدند که چیدمان جدید مشاوران سیاست خارجی دونالد ترامپ شامل معرفی مایک پمپئو به عنوان وزیر امور خارجه و جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی که از آن به عنوان «کابینه جنگ» قلمداد میشود، نشانهای برای خروج امریکا از برجام است. با این حال، جواب به این سوال نیاز به سوال دیگری دارد؛ چرا بعد از قریب به ١٥ ماه، ترامپ خروج از آنچه «بدترین توافق در کل تاریخ ایالات متحده امریکا» خوانده، خارج نشده است ؟ تردیدی نیست که اگر ترامپ قصد داشت از برجام خارج شود همچون خروج از پیمان آب و هوایی پاریس، خروج از پیمان ترانس - پاسفیک، خروج از سازمان یونسکو و نهایتا انتقال سفارت از تلآویو به قدس عمل کرده بود و هیچ نگرانی نیز از بابت نارضایتی متحدانش و انزوای امریکا از خود بروز نمیداد. رایگیری در شورای امنیت سازمان ملل و مجمع عمومی بر سر موضوع قدس نشان داد این رییسجمهوری امریکا بین منافع خود و نظر جامعه جهانی، بیهیچ رودربایستی و تعارف دیپلماتیک، اولی را انتخاب میکند و هزینه سیاسی آن را نیز میپردازد. با این حال ترامپ هنوز در برجام باقی مانده است، نه به خاطر اینکه از انزوای بینالمللی میهراسد و نه به خاطر اینکه بر تعهدات بینالمللی امریکا پافشاری میکند و نه حتی به خاطر اینکه حمایت کنگره را ندارد، بلکه به این خاطر که هیچ تضمینی وجود ندارد که بدون برجام، ایران مسیر گذشته هستهای خود را طی نکند و به قول مقامات سابق دولت امریکا، «در جایگاه گریز هستهای دو تا سه هفتهای» قرار نگیرد. ترس از حرکت ایران به سمت سلاح اتمی - حتی اگر رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران هم طی فتوای مذهبی تولید و نگهداری آن را حرام اعلام کرده باشند - عامل بقای برجام طی ١٥ ماه ریاستجمهوری دونالد ترامپ بوده است. این ترس سرسختترین مخالفان برجام، افرادی همچون سناتور باب کورکر و سناتور تام کاتن را از اقدامی در کنگره برای نابودی توافق هستهای با ایران برحذر داشته است تا جایی که حتی یک طرح نیز برای درخواست تغییر در برجام یا...
پیوند زدن آینده برجام با برنامههای موشکی ایران در کنگره امریکا به رای گذاشته نشد تا حداقل، رضایت ترامپ از سوی همحزبیهای وی حاصل شود. از آنجا که این ترس همچنان به قوت خود باقی است، میتوان پیش بینی کرد که دونالد ترامپ سرانجام از برجام خارج نخواهد شد مگر اینکه اطمینان حاصل کند که با خروج از برجام، ایران مسیر هستهای گذشته را طی نخواهد کرد. از سخنان مقامات رسمی ایران نیز چنین بر میآید که بازگشت به وضعیت هستهای پیشابرجامی حداقل واکنش به تصمیم احتمالی دونالد ترامپ خواهد بود.