روزنامه جوان/ متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
نیره ساری| «اگر تولید ملی با همت و پیگیری همگانی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات معیشتی مردم و مسائل اشتغال و سرمایه‌گذاری حل خواهد شد و آسیب‌های اجتماعی کاهش زیادی خواهد یافت.» این بخشی از پیام نوروزی رهبر انقلاب است. «حمایت از کالای ایرانی» اگرچه تکمیل کننده نام‌گذاری‌های اقتصادی چند سال اخیر است، اما اثر مستقیم و غیر‌قابل انکاری در مقوله آسیب‌های اجتماعی دارد. آتشفشان در آستانه فوران آسیب‌های اجتماعی اقدام عاجل می‌طلبد و به این موضوع هم قاطبه مدیران و مسئولان اذعان دارند. نقطه شروع خاموش کردن این آتشفشان هم بهبود وضعیت اقتصادی و ارتقای معیشت سخت شهروندان ایران است. حمایت جدی و غیر‌نمایشی از کالای ایرانی، تنها دارای یک بعد و نتیجه اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند بهترین راهکار برای برون رفت از بن‌بست آسیب‌های اجتماعی هم باشد. رونق بنیادین بازار و تولید ایرانی با در دستور کار قرار دادن حمایت از کالای ایرانی، امهات آسیب‌های اجتماعی را هم ریشه‌کن خواهد کرد. واضح است که فقر، حاشیه‌نشینی، طلاق و اعتیاد زنجیره در هم تنیده آسیب‌های اجتماعی هستند که با بهبود اوضاع کالا و تولید ایرانی می‌توان در ابتدا جلوی روند رو‌به‌رشد این آسیب‌ها را گرفت و سپس سیر صعودی‌شان رو نزولی کرد.
آسیب اجتماعی در ایران موضوع پوشیده‌‌ای نیست و هرساله نیز آمارها حکایت از سیر صعودی این معضلات دارد، به‌گونه‌ای‌که در برخی شاخصه‌های آسیب‌های اجتماعی ایران به مرز بحران رسیده است. قبل از اتمام سال 96 بود که محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران از افزایش آسیب‌های اجتماعی خبر داد و به دنبال آن نیز معاون اجتماعی شهرداری تهران نیز گفت: آسیب‌های اجتماعی موضوع اول کشور است که 10 میلیون پرونده مفتوح در مراجع قضایی را به خود اختصاص داده است.
وجود 2 میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد، ۸ میلیون معتاد به مصرف مشروبات الکلی، ۲۰۰ هزار سقط جنین، ۳۵ هزار مبتلا به ایدز، 3 میلیون زن بی‌سرپرست، ۷۰۰ هزار زن رها شده و 3 هزار مورد فرار از خانه تنها بخشی از این آسیب‌هاست. از سوی دیگر مواردی همچون فقر و طلاق از دیگر موضوعات مورد توجهی است که در چرخه آسیب‌های اجتماعی ارتباط مستقیم با بیکاری دارد.
به گفته رفتار‌شناسان و آسیب‌شناسان حوزه اجتماعی افسردگی ناشی از بیکاری باعث افزایش آمار طلاق، خودکشی و افزایش تعداد زنان بیوه می‌شود و همچنین آسیب مهم و دیگر بیکاری این است که می‌تواند بستر سایر آسیب‌ها مانند دزدی، فساد اقتصادی، تنش‌های خانوادگی و مهاجرت باشد.
تأکید بر تولید ملی با هدف حل اشتغال
در همین زمینه باید گفت هرچند که رهبر انقلاب پیش از این نیز بارها و بارها با قابل اهمیت خواندن مسئله اشتغال تأکید داشتند که اگر به شکل مناسبی حل شود، آسیب‌های اجتماعی از جمله مواد‌مخدر، مشکلات جوانان و آفت‌های ناشی از بیکاری و بیکارگی هم کاهش محسوس خواهد یافت، اما امسال نیز معظم‌له با انتخاب نام «حمایت از کالای ایرانی» برای سال 97 بار دیگر تأکید داشتند «اگر تولید ملی با همت و پیگیری همگانی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات معیشتی مردم و مسائل اشتغال و سرمایه‌گذاری حل خواهد شد و آسیب‌های اجتماعی کاهش زیادی خواهد یافت.»
رابطه مستقیم بیکاری و آسیب‌های اجتماعی
این نگرانی نیز برخاسته از این است که رابطه مستقیمی بین بیکاری و گرایش به آسیب‌های اجتماعی وجود دارد. احساس بی‌ارزشی و بی‌فایده بودن، حس ناخوشایند فرد فارغ‌التحصیل پشت در‌های بسته، از بین رفتن روحیه نشاط در عصر چشم و هم‌چشمی و زرق و برق‌های اجتماعی و اقتصادی از جمله مواردی است که زمینه را برای گرایش افراد به سایر آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌کند. بیکاری در میان افراد متاهل به نوع دیگری بروز پیدا می‌کند و بعد از ایجاد تنش در خانواده و برهم خوردن آرامش، اختلاف‌نظر بین زوج‌ها را تشدید می‌کند و در نهایت معضل طلاق را به دنبال دارد.
در نتیجه می‌توان گفت از آنجایی که ناهنجاری‌های اجتماعی همچون زنجیر به یکدیگر متصل هستند، بیکاری به‌عنوان یکی از بسترهای اصلی و آشکار در این زمینه شناخته می‌شود که ترسیم سیاست‌های کلی و عزم راسخ در راستای تحقق این سیاست‌ها باعث خواهد شد که به دنبال رفع یک معضل سایر موارد آسیب‌زا نیز کاهش پیدا کند. حال آنکه مهم‌ترین علت آسیب‌های اجتماعی یعنی وضعیت معیشتی و اشتغال بنا بر آمار رسمی ارائه شده همچنان در صدر بی‌توجهی مسئولان قرار دارد.
