تابناک/ متن پیش رو در تابناک منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
استدلال پمپئو در مخالفت با برجام شبیه استدلال ترامپ و نتانیاهو است که معتقدند فشار تحریم‌ها در حال نابود کردن ایران بوده و دلیلی وجود نداشته که اوباما با برداشتن تحریم، ایران را از مرگ نجات دهد. وزیر خارجه جدید ترامپ مدعی است، ایران بدون دسترسی به بازار جهانی حتی نمی‌تواند غذای مردم خود را تامین کند و اوباما چنین کشوری را که دستش به خون سریازان آمریکایی زیادی آلوده است با برداشتن تحریم‌ها تشویق کرده است.
سرنوشتی که برای رکس تیلرسون اولین وزیر خارجه دولت ترامپ محتوم فرض می‌شد، اکنون محقق شده و مطابق پیش‌بینی‌ها، مایک پمپئو رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا جایگزین وی شده است. ترامپ چرایی برکناری تیلرسون و انتخاب پومپئو را این گونه خلاصه کرده است «با تیلرسون در موضوعات مختلف از جمله توافق هسته‌ای با ایران اختلاف نظر داشته و دیدگاه‌هایم به پومپئو نزدیک‌تر است».
در حالی که چندین ماه است زمزمه‌های برکناری تیلرسون و جانشینی مایک پمپئو رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به جای وی به رسانه‌های آمریکا راه یافته، امروز سه‌شنبه، پیش‌بینی‌ها محقق شد تا ترامپ برنامه خود برای گماردن یک چهره وفادار به خود به وزارت خارجه آمریکا و از بین بردن شکاف میان کاخ سفید و وزارت خارجه را محقق کند.
در ماه‌های پایانی اولین سال ریاست‌جمهوری ترامپ، روزنامه نیویورک تایمز خبر تصمیم کاخ سفید به برکناری رکس تیلرسون و جایگزینی وی با پمپئو را علنی کرد. پمپئو که سابقه کار در حوزه سیاست خارجی را ندارد پیش از ریاست سی‌آی‌ای، سه دوره از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره بوده است. وی که شاگرد اول دوره خود در وست‌پوینت، آکادمی معتبر نظامی آمریکا، و همچنین فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد است، همانند ترامپ از صحنه تجارت وارد سیاست شده است.
تیلرسون اگر چه در میان دیپلمات‌های وزارت خارجه آمریکا چهره محبوبی نبود ولی با وجود انتقادات، استقلال او از ترامپ و محفل پیرامون وی در کاخ سفید و همچنین رویکرد منطقی وی به سیاست خارجی آمریکا در عبور وزارت خارجه آمریکا از چندین بحران از جمله تلاش ترامپ برای از بین بردن فوری برجام و همچنین بحران‌های ناشی از اقدامات ولیعهد عربستان در اجبار نخست‌وزیر لبنان به استعفا و قطع روابط چهار کشور عربی با قطر موثر تلقی می‌شود.
همان گونه که ترامپ نیز اذعان کرده، اصلی‌ترین ویژگی موثر در انتصاب پمپئو به وزارت خارجه همفکری وی با رئیس‌جمهور آمریکا است. این نماینده سابق کنگره آمریکا در نوامبر 2016، پیش از انتصاب به ریاست سیا و در حالی که ترامپ در حال گزینش دولتمردان خود بود، اصلی‌ترین هدف خود را از بین بردن توافق هسته‌ای دولت اوباما با ایران دانست که از نظر وی توافقی فاجعه‌بار است.
در سال 2015 که برجام میان ایران و 5+1 نهایی شد، پومپئو در توضیح چرایی مخالفت خود با برجام، اظهار داشت که برجام ایران را تقویت خواهد کرد و دولت اوباما در حالی به چنین توافقی تن داده که ایران اصلی‌ترین حامی تروریسم است و از بین بردن آمریکا هدف اعلامی این دولت است. پومپئو که از سال 2013 و با انتصاب به ریاست کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا به اطلاعات محرمانه دسترسی داشته، مدعی است که ایران پس از پیروزی انقلاب در سال 1979، همواره ریشه اصلی منازعات در منطقه بوده است.
استدلال پمپئو در مخالفت با برجام تا حد زیادی شبیه استدلال ترامپ، نتانیاهو و مقامات اطلاعاتی اسرائیل است که بر اساس آن فشار تحریم‌ها در حال نابود کردن ایران بوده و دلیلی وجود نداشته که اوباما با برداشتن تحریم، ایران را از مرگ نجات دهد. در دسامبر 2014، شش ماه پیش از نهایی شدن برجام و در حالی که شکل نهایی توافق ایران و 5+1 تا حدود زیادی روشن شده بود، پومپئو اظهار داشت که «آیت‌الله خامنه‌ای می‌بیند که آمریکا اجازه داده است که ایران قدرت را گسترش دهد و این در حالی است که رئیس‌جمهور ما به ایرانی‌ها اطمینان می‌دهد که منافع آنها را رعایت خواهد کرد. این خطرناک است. ایران بدون دسترسی به بازار جهانی حتی نمی‌تواند غذای مردم خود را تامین کند و اوباما چنین کشوری را که دستش به خون سریازان آمریکایی زیادی آلوده است با برداشتن تحریم‌ها تشویق می‌کند. ما باید به ایرانی‌ها نشان می‌دادیم که تحت هیچ شرایطی اجازه ادامه غنی‌سازی در ایران را نخواهیم داد ولی طبق توافق سال گذشته (توافق موقت ژنو) به ایران اجازه داد شد که غنی‌سازی را ادامه دهد».
مخالفت پمپئو با توافق با ایران به بعد از حصول برجام نیز کشیده شده و وی مدعی بود که اوباما به جای تنبیه «رژیم خرافی و متعصب ایران»، میلیاردها دلار به آن پاداش داده است.
همین مواضع سبب شد که یهودیان حزب جمهوری‌خواه آمریکا از انتصاب وی به ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به شدت استقبال کنند. مت بروکس، مدیر اجرایی اتحادیه یهودیان جمهوری‌خواه در حمایت از انتصاب وی اظهار داشته بود که «طی سالیان فعالیت دولتی، پمپئو همواره دوست یهودیان آمریکا و دوستی واقعی برای اسرائیل بوده است. مخالفت قاطع وی با برجام نشان می‌دهد که منافع ما در قلب او جای دارد و ما به این موضوع افتخار می‌کنیم».
رویکرد پومپئو به ایران در دوره ریاست وی بر سیا از همین خطوط فکری نشات می‌گرفت. وی در اکتبر 2017 و در آستانه اعلام تصمیم ترامپ برای عدم تصدیق برجام، در سخنرانی در دانشگاه تگزاس، ایران را «یک دولت پلیسی یاغی»، «یک حکومت دینی استبدادی» و «معادل شیعی حکومت داعش که به جای خلیفه، آیت‌الله‌ها آن را رهبری می‌کنند»، توصیف کرد.
