مشرق/ متن پیش رو در مشرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.


حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور و از اعضای اصلی حلقه اعتدال به تازگی در یک توییت به انتقاداتی که از دولت و از طرز حرف‌زدن برخی مقامات اعتدالی وجود دارد، واکنش نشان داد.


او از قول رئیس‌جمهور نوشت: «رئیس جمهور: باید باور کنیم ضربه به دولت ضربه به نظام است. اگر کسی فکر می‌کند، تضعیف دولت موجب تقویت نظام یا نهادهای دیگر می‌شود در اشتباه است. ما امروز در یک کشتی نشسته‌ایم و اگر بخشی از کشتی را تخریب شود، همه کشتی با هم غرق می‌شود.»

این حرف عجیب آقای روحانی درباره «کشتی» که توسط آشنا مورد انتخاب و اشاره و انتشار قرار گرفته، سابقه‌ای دارد که با دانستن آن، حقایق دیگری هم درباره رویکردهای دولت آقای روحانی آشکار می‌شود.

حسام‌الدین آشنا دو سال قبل طی یادداشتی در روزنامه دولتی ایران، اینگونه درباره کشتی صحبت کرده بود:

«برجام در مرحله اجرایی خود فرصتی فراهم کرد که ما از زبان خشک و به شدت فنی و فیزیکی دوره قبل، که به هرحال ضروری هم بود، قدری فاصله گرفته و به زبان آرمانی گفت‌وگویی نزدیک‌تر شدیم. ما اندک اندک از فیزیک به سیاست منتقل شدیم!»

او سپس در اشاره به سفر اروپایی رئیس‌جمهور روحانی تصریح کرده بود:

«اکنون در مرحله بازی‌های برد-برد، ایران بخشی از جهان با همه چالش‌ها و فرصت‌های آن است و نه در برابر جهان. در این دیدارها مشخص شد که همه ما سرنشینان یک کشتی واحد و ساکنان یک کوی واحد هستیم!»[1]

اکنون قضیه روشن‌تر شده است... برجام عملا با شکست و بیدستاوردی مواجه شده و کشورهای اروپایی حالا دیگر حتی به هواپیمای حامل ظریف هم سوخت نمی‌دهند.

آنهایی که شخص آشنا روزگاری می‌گفت: «می‌خواهند به ما کمک کنند»[2] حالا دیگر به کشورهای غیر قابل اطمینانی تبدیل شده‌اند که مذاکره با کدخدای آنها نیز از سوی رئیس‌جمهور روحانی «دیوانگی» خطاب می‌شود.

به این رخدادها البته بایستی افزود تحلیل 6 سال قبل برخی محافل تحلیلی را که تأکید کردند فرجام برجام آقای روحانی چیزی جز «اعلام شکست رسمی» نیست و امروز صدای احتمال جدی خروج از برجام از همه سو به وضوح به گوش مردم می‌رسد.

قضیه روشن است. کشتی غرب دیگر حتی در تصوّر هم جایی برای آقای آشنا و سایر معتقدان به مذاکره و توافق به هر قیمتی با غرب جایی ندارد و همین بی‌سرانجامی است که آنها را دوباره به سمت کشتی نظام سوق داده است.

شاهد مثال آنکه روزی که رئیس‌جمهور روحانی بر خلاف نظر مقامات ارشد کشور از این می‌گفت که به مذاکرات خوشبین است، بهتر بود که به روزگار احتمالی بازگشت به کشتی نظام هم می‌اندیشید!

فی‌الحال اما اگرچه آغوش نظام به روی تمام کسانی که قصد بازگشت به کشتی خودی را دارند، باز است اما این مسئله شرط و شروطی دارد...

بازگشت به کشتی نظام با پاسپورت غربی و تمنّای همچنان برای امید بستن به آخرین موهومات مذاکره ممکن نیست.

حضور در این کشتی با عوض کردن نام «گفت‌وگو» و «مذاکره» در بحث موشکی ممکن نیست.

و حضور در این کشتی وقتی تأکید رهبر انقلاب بر امیدواری و حرکت کشور در مسیر پیشرفت است اما دولتی‌ها و اصلاح‌طلبان بر «ناامیدی» تأکید دارند؛ ممکن نیست...

این ممکن نیست که آقایانی که تا همین دیروز می‌گفتند خزانه خالیست، کشور در شرایط ته درّه است، با مردم گرسنه نمی‌توان امنیت ایجاد کرد و غیره؛ به یکباره از این بگویند که این حرف‌ها «گِرا دادن به دشمن» و «همصحبتی با آمریکا» است و البته همچنان هم قصدی برای ناکام گذاشتن توطئه دشمن در پروژه «اعتراض ظالمانه» علیه نظام اسلامی نداشته باشند و ژست اپوزسیون نسبت به نظام اسلامی بگیرند.

شروط حضور در کشتی نظام اسلامی اینهاست که البته به هیچ‌وجه معلوم نیست در تغییر فاز آشنا و حلقه اصلی دولت از آن کشتی به این کشتی؛ تا چه اندازه مدّ نظر است؟!