روزنامه جوان/ متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
ژان ایو لودریان، وزیر امورخارجه فرانسه، در حالی بامداد دوشنبه وارد تهران شد که در همان بدو ورود، دانشجویان ایرانی با پلاکاردهای ضد فرانسوی وی را سورپرایز کردند؛ اتفاقی که دلیل آن چیزی جز انتشار بیانیه تهدید آمیز وزارت امورخارجه فرانسه پیش از سفر لودریان به تهران نبود.
بر این اساس فرانسوی‌ها روز یک‌شنبه بیانیه‌ای صادر و در آن برنامه موشکی بالستیک ایران را یک نگرانی بزرگ توصیف کرده بودند. آنها همچنین در بیانیه خود از ایران خواسته بودند برای حل بحران‌های کنونی در منطقه به‌طور ویژه بحران سوریه، یمن و عراق و لیبی همکاری کند.
حال همین موضع گیری‌های تند باعث شده بود تا دانشجویان ایرانی با پلاکاردهای ضد فرانسوی، تصاویری از شهید تهرانی مقدم پدر موشکی ایران و کیسه‌های خون که یادآور رفتار غیرانسانی فرانسوی‌ها در فروش خون‌های آلوده به ایران بود، به فرودگاه مهرآباد بروند و لودریان را سورپرایز کنند.
اما این تنها سورپرایز برای وزیر خارجه فرانسه در سفر به تهران نبود، چراکه سورپرایز بعدی وی هنگام ملاقات با دبیر شورای عالی امنیت ملی شکل گرفت. جایی که علی شمخانی با لباس نظامی و در قامت یک ژنرال دیدار دیپلماتیک خود با لودریان را برگزار کرد تا این واقعیت را به وزیر خارجه فرانسه تفهیم کند که دیدگاه مسئولان و مردم در برابر منافع ملی یکسان است و جمهوری اسلامی حاضر به عقب‌نشینی از حقوق خود نیست.
گوشزد مواضع به پلیس بد برجام
در این دیدار محور اصلی گفت‌وگوها پیرامون برجام بود و شمخانی که دبیر هیئت نظارت بر اجرای برجام است، کوشید مواضع اصولی ایران در خصوص این توافق را به «پلیس بد» برجام گوشزد کند. بر این اساس شمخانی اظهار کرد که منطق هر نوع توافق بین‌المللی صیانت همه طرف‌ها و جامعه جهانی از آن بوده و درخواست پایبندی از یک طرف و بی تفاوتی نسبت به نقض تعهدات طرف دیگر قابل قبول نیست.
این گفته‌ها در حالی بود که اروپایی‌ها مدتی است که تحت تأثیر القائات روانی ترامپ به دنبال فشار به جمهوری اسلامی برای برگزاری مذاکرات مکمل برجام هستند و همین موضوع باعث شد که شمخانی به وزیر خارجه فرانسه به صراحت بگوید که «سیاست اروپا در امتیاز دهی به امریکا برای باقی نگهداشتن این کشور در برجام نادرست و به معنای انفعال و تسلیم شدن در برابر بازی روانی ترامپ است. »
همچنین بخش دیگری از این مذاکرات به موضوع نقش ایران در منطقه اختصاص داشت و شمخانی در این ارتباط به وزیر خارجه فرانسه یادآور شد که عدم مقابله پرهزینه جمهوری اسلامی ایران با تروریسم می‌توانست تصاعد غیرقابل کنترل این بحران و توسعه ناامنی و بی ثباتی به اروپا از جمله فرانسه را رقم بزند.
شمخانی حضور گروه‌های تروریستی معارض با ایران و فعالیت‌های آزادانه آنها علیه کشورمان در فرانسه را مورد توجه قرار داد و عدم مقابله پاریس با گروه‌های تروریستی حاضر در این کشور را با مسئولیت بین‌المللی فرانسه در مقابله با تروریسم مغایر دانست. دریابان شمخانی تقویت توانمندی دفاعی ایران به‌ویژه قدرت موشکی کشور را ضرورتی اجتناب ناپذیر در مسیر اجرای سیاست بازدارندگی عنوان کرد و ادامه داد که توان دفاعی ایران تهدید کننده هیچ کشوری نبوده و توسعه آن بدون تأثیرپذیری از مولفه‌های سیاسی، تابعی از نیازمندی‌های امنیتی و تهدیدات بالقوه کشور است.
وی همچنین دستاوردهای سیاسی و میدانی اخیر در سوریه را حاصل استقرار و فعالیت دولت قانونی در این کشور عنوان کرد و افزود: در صورت توقف رویکرد حمایتی از معارضان و تروریست‌های مسلح و پیگیری مسیر گفت‌وگوهای سوری-سوری، ثبات و آرامش به این کشور بازخواهد گشت.
موضوع موشکی ایران خارج از برجام و قطعنامه 2231 است
دومین مقصد لودریان در تهران، وزارت امورخارجه بود، جایی که محمد جواد ظریف بالای پله‌های تالار آینه وزارت امورخارجه، انتظار وزیر خارجه فرانسه را می‌کشید.
در این دیدار، پس از اجرای آداب دیپلماتیک و عکس گرفتن دو وزیر خارجه، مذاکرات فشرده هیئت‌ها آغاز شد و طرفین در خصوص طیف وسیعی از موضوعات مورد علاقه از جمله روابط دوجانبه، اجرای برجام و بدعهدی‌های ایالات متحده امریکا، مسائل منطقه‌ای، به‌ویژه سوریه و یمن گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
ظریف در این دیدار ضمن اشاره به موضع اصولی فرانسه و اروپا در خصوص برجام، از برخی رفتارها و اظهارات مقامات اروپایی در اجرای برجام و نیز تأثیر پذیری از فشار امریکایی‌ها انتقاد کرد.
وزیر امورخارجه کشورمان بر این اساس اظهار کرد: برجام به عنوان یک توافق چندجانبه که اروپا هم در به ثمر رسیدن آن سهیم بوده و به گواهی ۱۰ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران کاملاً به آن پایبند است، دستخوش بازی‌های غیرمنطقی و سیاسی کاری‌های امریکایی‌ها شده است.
ظریف اضافه کرد که اروپا می‌تواند نقش سازنده‌تری در حفظ این دستاورد بین‌المللی ایفا کند و قبل از هر چیز ضمن اجرای کامل تعهدات خود، امریکا را برای اجرای تعهدات خود در برجام تحت فشار قرار دهد و اجازه ندهد امریکا به رغم بدعهدی‌ها و نقض‌های خود، خواست‌های غیرمنطقی و غیرحقوقی نیز مطرح کند. وی سپس افزود: حفظ این دستاورد دیپلماتیک بین‌المللی باید برای همه ما به یک اندازه مهم باشد و حمایت در گفتار کافی نیست. اگر قرار است جامعه بین‌المللی تلاش کند یک طرف را راضی به ماندن در توافق هسته‌ای کنند این ایران است که باید راضی شود و نه امریکا. امریکا نه تنها در اجرای تعهدات خود بدعهدی نهادینه داشته است، بلکه حتی مانع اجرای تعهدات اروپا هم شده است.
بخش دیگر مذاکرات وزیر امور خارجه کشورمان با همتای فرانسوی خود در خصوص تحولات منطقه بود. جایی که ظریف به تلاش‌ها و پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل بحران‌های منطقه اشاره کرد و افزود: متأسفانه برخی طرف‌ها اراده‌ای برای حل و فصل سیاسی بحران‌های منطقه ندارند. ما فکر می‌کنیم که اروپا می‌تواند دوستان منطقه‌ای خود را متقاعد به در پیش گرفتن راه‌حل‌های سیاسی در این مشکلات و بحران‌ها کند. اگر اروپا واقعاً به دنبال پایان دادن به فاجعه‌های انسانی در منطقه است می‌تواند در این زمینه از تبادل نظر با ایران استفاده کند؛ ولی اگر هدف، تبلیغات و یا راضی کردن امریکاست ما در این بازی وارد نمی‌شویم.
ظریف به اظهارات وزیر خارجه فرانسه در خصوص توان موشکی کشورمان نیز پاسخ گفت و ضمن تشریح مذاکرات برجام و تبیین مستدل این واقعیت که موضوع موشکی ایران خارج از برجام و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ است، تاکید کرد: امریکا و دیگر کشورهایی که منطقه ما را با فروش سلاح به انبار باروت تبدیل کرده‌اند باید این اقدامات را متوقف کنند.
وی افزود: توان نظامی ایران برای دفاع از کشور و بازدارندگی است و ایران با توجه به تجربه تلخ جنگ تحمیلی آموخته است که برای دفاع از شهروندان خود به توان بازدارندگی خود متکی باشد.
برجام، آزمایشی برای تمام طرف‌های مذاکره‌کننده
سومین ملاقات وزیر امورخارجه فرانسه در میدان پاستور برگزار شد و وی به دیدار حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان رفت. حسن روحانی نیز پس از آشنا شدن با هیئت همراه وزیر امورخارجه، سخنان خود را بر محور برجام استوار کرد و برجام را آزمایش و امتحانی برای تمامی طرف‌های مذاکره‌کننده دانست. وی سپس در همین راستا افزود: پابرجا ماندن برجام به دنیا ثابت می‌کند که مذاکره و دیپلماسی بهترین گزینه برای حل مشکلات بوده و برهم خوردن آن به معنای این است که مذاکرات سیاسی اتلاف وقت است.
روحانی که این روز‌‌ها نگران همسو شدن اروپا با سیاست‌های امریکا و برهم خوردن برجام است، بار دیگر بر ضرورت پایبندی همه طرف‌های مذاکره‌کننده نسبت به تعهداتشان در برجام تأکید و سیاست اصولی ایران در این خصوص را تشریح کرد. وی در این زمینه گفت: ایران هرگز آغازگر نقض برجام نخواهد بود و این توافق را در راستای افزایش اعتماد، آرامش، همکاری و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی موثر می‌داند، اما بر هم خوردن توافق هسته‌ای نقطه پشیمانی همگان خواهد بود و البته ما برای هرگونه شرایطی که مد نظرمان نباشد، آماده خواهیم بود.
روحانی با بیان اینکه ایران و فرانسه در رابطه با برجام و ضرورت ادامه آن دیدگاه مشترک دارند، گفت: خوشبختانه امروز به‌واسطه برجام فضای مناسبی برای توسعه روابط و همکاری‌های فیما بین به وجود آمده که باید در راستای دستیابی به اهداف مهم و مشترک و منافع دو ملت در این مسیر حرکت کنیم.
بخش دیگر سخنان رئیس‌جمهور پیرامون وضعیت منطقه و نقش ایران در منطقه غرب آسیا بود. رئیس‌جمهور بر همین اساس به ضرورت همکاری ایران و فرانسه در زمینه تداوم ثبات و امنیت منطقه اشاره کرد و اظهار داشت: فرانسه و جمهوری اسلامی ایران در حل مشکلات اخیر لبنان نقش آفرینی مثبتی داشته‌اند و باید در راستای تقویت آرامش در این کشور و فراهم کردن زمینه‌های مناسب برای برگزاری انتخاباتی که موجب نشاط و استحکام سیاسی در این کشور شود، همکاری کنیم.
روحانی همچنین به واسطه وزیر امورخارجه فرانسه، پیامی نیز برای برخی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که این روز‌‌ها سیاستی خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده‌اند فرستاد و امنیت این شاهراه مهم انرژی جهان را حائز اهمیت دانست. رئیس‌جمهور در همین ارتباط به بحران یمن نیز اشاره و خاطر نشان کرد: این وظیفه‌ای بین‌المللی و انسانی است که در راستای آتش‌بس، پایان یافتن جنگ و کشتار مردم در یمن و ارسال کمک‌های بشر دوستانه به مردم این کشور که دچار بمباران، بیماری‌‌ها و گرفتاری فراوان هستند، تلاش کنیم.
رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به مسائل مربوط به سوریه و مشکلاتی که مردم این کشور با آن مواجه هستند، گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدا به خواست دولت سوریه و برای مبارزه با تروریسم در این کشور حضور داشته و این در حالی است که هنوز تروریسم در منطقه به طور کامل ریشه‌کن نشده و خطرات آن دیگر کشور‌‌ها را نیز تهدید می‌کند.
روحانی مبارزه تا محو کامل تروریسم و کمک به مردم سوریه را از اولویت‌های مهم همکاری ایران و فرانسه در منطقه برشمرد و گفت: هیچ راهی جز تقویت دولت مرکزی در دمشق برای حل بحران سوریه وجود ندارد.
تأکید فرانسه بر حفظ برجام
در همین حال مرور گفته‌های وزیر امورخارجه فرانسه در هر سه دیدار، نشان می‌دهد که محور گفته‌های وی در تمامی این دیدار‌‌ها یکسان است. لودریان در تمامی این دیدار‌‌ها بر ادامه روابط اقتصادی دو کشور در فضای پسابرجام تأکید کرد و خبر داد که به زودی راهکارهای جدیدی به منظور ایجاد گشایش‌های جدی در روابط پولی و بانکی بین ایران و فرانسه اعلام خواهد شد.
وزیر خارجه فرانسه همچنین در دیدارهای خود بر ضرورت پایبندی طرف‌های امضا‌کننده برجام به تعهدات خود تأکید کرد و مواضع امریکا را موجب شکنندگی این توافقنامه بین‌المللی دانست.
*جعفر تکبیری
