جهان/ متن پیش رو در جهان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
به اعتقاد برخی، لاریجانی از معدود بازیگران باهوش و محتاط در عرصه سیاسی است و از موقعیتهای بحرانی برای خود فرصتهایی را میسازد و بر همین اساس نیز باید او را رفیق شفیق روحانی دانست، این رفاقت بهخصوص از زمانی که برجام در مجلس با سرعت تمام به تصویب رسید وارد مرحله جدیدی شد؛ لاریجانی در آن زمان نهایت تلاشش را کرد که برجام بدون هیچ ممانعتی در مجلس به تصویب برسد. از آن زمان به بعد روحانی و لاریجانی به رفیق سیاسی هم تبدیل شدند.
اما طی چند روز گذشته عملکرد لاریجانی به گونه ای بوده است که ظن پایان رفاقت سیاسی رئیس مجلس و رئیس جمهور را تقویت کرده و یا حداقل این روابط قرار نیست همانند گذشته در صلح مطلق بگذرد.
*علی لاریجانی و سوال از رئیس جمهور
گفته میشد آقای علی لاریجانی مانع سؤال از رییسجمهور است؛ میگفتند یکتنه در برابر طرح سؤال از رییسجمهور ایستاده و اجازه نمیدهد طرح سؤال از آقای روحانی به صحن علنی مجلس شورای اسلامی برسد و حتی اجازه نمیدهد این سوالها به کمیسیونهای تخصصی برود اما حالا او چند روز قبل از پشت تریبون مجلس گفت که کسی مانع طرح سؤال از رییسجمهور نیست. موضوعی که به نظر میرسد نشانههایی از جدایی مجلس یا بهتر بگوییم طیف علی لاریجانی از دولت و رییسجمهور روحانی باشد.
بر پایه گزارش صبح نو، با موضعگیری چند روز گذشته میتواند یک پیام جدید را به فضای سیاسی کشور مخابره کند؛ رییس مجلس دوست ندارد برخی ضعفهای دولت را به پای خود بنویسد و برهمین اساس نیز علاقهای برای ممانعت از رد لایحه بودجه دولت که در نوع خود نخستینبار در تاریخ انقلاب رخ میداد از خود نشان داد.
با این توصیف به نظر میرسد سرنوشت دولت رفتهرفته به تنهایی ختم میشود، مدتی است که اصلاحطلبان عبور از روحانی را کلید زدهاند و حالا زمزمههایی از رویگردانی لاریجانی و طیف سیاسی منتسب به وی از رییسجمهور نیز به گوش میرسد.
موضوع سؤال از رییسجمهور مدتهاست که توسط تعدادی از نمایندگان مجلس مطرح شده، این طرح به اذعان آقای علی مطهری از نزدیکان رییس مجلس رقیب سرسختی داشت. علی لاریجانی؛ به اعتقاد کارشناسان سیاسی این روزها خود را مهیای انتخابات 1400 میکند و در این بین دولت روحانی مهمترین حامیان وی عنوان میشدند.
*پایان ماهعسل دولت و مجلس؟
در همین حال روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد نیز نوشته است: تا به حال علی لاریجانی را اینطور روبهروی دولت ندیده بودیم؛ برافروخته و با زبان کنایه. آدم را یاد دوران احمدینژاد و آن یکشنبهای میانداخت که خطاب به «احمدینژاد» گفت شئونات مجلس را زیرسوال بردید ...اما رابطه حسن روحانی و علی لاریجانی اصلا در این اشل قابل تصور نبود...
ولی حالا لاریجانی گوشهچشمی از کنایههایش را هم نثار دولت دوازدهم میکند چند روز گذشته اوج این موضوع بود زمانی که رئیس مجلس گفت: «مگر لایحهای که دولت به مجلس ارائه کرد، خیلی منقح بود که توقع دارند ما همان را تصویب کنیم؟ چرا برخی با صحبتهایشان، جامعه را بههم میریزند؟»
ناگفته پیداست که صحبتهای علی لاریجانی، درباره لایحه بودجه است. لایحهای که برای نخستین بار در تاریخ انقلاب کلیات توسط مجلس رد شد و سپس با اصلاحاتی به تصویب رسید.
اما رد این لایحه بحثبرانگیز که عدهای بخشی از تجمعات اخیر دیماه را هم به آن نسبت میدهند، با واکنش منفی دولتیها روبهرو شد. علیالخصوص نوبخت، سخنگوی دولت که گفت مجلس دارد وقت تلف میکند. او بیان داشت: «عدم رای به کلیات بودجه باعث اتلاف 72ساعته وقت میشود. (اشاره به مهلت اصلاح و تایید دوباره بودجه)». اظهاراتی که البته مجلسیها آن را نپسندیدند و بسیار هم بر آن خرده گرفتند، چراکه معتقد بودند اینکه بعد از رد کلیات بودجه در 72 ساعت با اصلاحات، حاضر به تصویب آن میشوند خود یک لطف به دولت است. لایحه بودجه برخی نقاط و زاویههای موجود بین روحانی بهعنوان رئیس قوهمجریه و لاریجانی بهعنوان رئیس قوهمقننه را آشکار ساخت.
*جَدَل لفظی
نشان به آن نشان که بعد از اصلاحات لایحه و تصویب آن در مجلس، نه تنها اختلاف دولت و مجلس ختم بهخیر نشد، بلکه به اوج خود رسید.
جَدَل لفظی دولتیها و مجلسیها بعد از اصلاحات بودجه، حالا وارد فاز تازهتری شده، فاز تازهتری که اینبار با توئیت معاون رئیسجمهوری کلید خورد، توئیت جمشید انصاری... که نوشته: «امروز کمیسیون تلفیق و مجلس به بهانه تصویب بودجه میداندار تغییر قوانین کشور شده و همه چیز را تغییر دادهاند.»
معلوم بود که یک چنین توئیتی میتواند به منزله به صدا درآمدن ناقوس جَدَل میان بهارستان و پاستور باشد... و اتفاقا چنین هم شد و تک «انصاری» دیروز با پاتک اعضای هیئترئیسه مجلس از جمله علی لاریجانی همراه شد.
البته ابتدا بهروز نعمتی، عضو هیئترئیسه مجلس که حسابی از توئیت آقای معاون شاکی شده بود به صحبت پرداخت. او از اقدام انصاری با عنوان توئیتپراکنی یادکرد و گفت: یکی از معاونان رئیسجمهور با توئیتپراکنی، اقتدار و جایگاه مجلس را خدشهدار کرده است. این موضوعات کمارزشتر از این است که یک معاون رئیسجمهور چنین سخن بگوید.
بحث به اینجا که رسید علی لاریجانی نیز در اقدامی بیسابقه هم لایحه بودجه را زیرسوال برد و هم اینکه گفت معاونان رئیسجمهور با صحبتهایشان، جامعه را به هم میریزند. یک اظهارنظر خیلی صریح.
*سکوت لاریجانی از رضایت است؟
اگرچه لایحه بودجه این روزها موضوع جَدَل مجلس و دولت شده و جالب اینکه علی لاریجانی نیز که سابقا سعی میکرد فضا را در پارلمان به نفع حسن روحانی تغییر و بهبود دهد اینبار خود به یکی از بازیگران این الفاظ تبدیل شده است. اما موضوع لایحه تنها موضوعی نیست که اختلافات بین دولت و مجلس و علی لاریجانی با حسن روحانی را هویدا کرده است.
این روزها، مجلسیها بهدنبال طرح سوال از رئیسجمهور در مجلس نیز هستند. اتفاقی که تا پیش از این تنها برای احمدینژاد صورت گرفته بود و حالا نمایندگان مجلس درصدد آن هستند تا بهدلیل اتفاقاتی که برای موسسات مالی افتاده و جان مالباختگان را به لب رسانده است، روحانی را مجبور کنند تا برای توضیح به ساختمان هرمیشکل مجلس بیاید. این موضوع نیز در مجلس جنجالی دیگر به وجود آورده است.
مثلا در اینباره حجتالاسلام سالک، نماینده اصولگرای اصفهان طی تذکری با استناد به بند 11 ماده24 در صحن علنی گفته:«180 نفر از نمایندگان بهدلیل مشکلات مالباختگان موسسات مالی طرح سوال از رئیسجمهور را مطرح کردند.»
او اما کنایهاش به اقدامات دولت در مخالفت با این طرح سوال را اینگونه ادامه داده است که:«معاونان پارلمانی دولت در مجلس در حال ارائه فرمهایی به نمایندگان هستند تا از پرسیدن سوال منصرف شوند و بنده از این کار متعجبم! »
180 امضا نشان میدهد که حسن روحانی دیگر مثل سابق نمیتواند به مجلس دهم امیدوار باشد و بگوید که همه نمایندگان تحت هر شرایطی پشت او قرارگرفتهاند... حتی علی لاریجانی در مورد طرح سوال از رئیسجمهور هم سکوت اختیار کرده تا روند کار بهصورت عادی پیش رود، آنطور که محمد جواد ابطحی به نقل قولی از پژمانفر پرداخته و میگوید: «وقتی که آقای پژمانفر، نماینده مشهد در هفته گذشته، تذکری جدی راجع به عدم طرح سوال از رئیسجمهور در مجلس مطرح کرد، آقای لاریجانی، رئیس مجلس هم به دولت گفته است که دیگر نمیتوانم جلو نمایندگان سوالکننده از رئیسجمهور را بگیرم و فشار زیاد شده، خودتان کاری بکنید»
این یعنی آنکه گویا لاریجانی دیگر مثل سابق برای دولت به آب و آتش نمیزند و موقعی که مجلس موضعی در قبال دولت میگیرد سکوت اختیار میکند تا شاید اگر قرار هست تصمیمی که باب میل دولت نیست گرفته شود این اتفاق بیفتد.
*شگرد لاریجانی
کنایههای لاریجانی به دولت، سکوت او در قبال طرح سوال از وی و حالا اینکه معاون دولت را عامل برهمزدن جامعه میداند همه و همه بیانگر آن است که رئیس مجلس اگر نگوییم روبهروی رئیس دولت قرارگرفته، اما باید گفت که در قصه سوال از رئیسجمهور و لایحه بودجه بهصورت کامل در کنار او نیز نیست.
البته ناگفته نماند این اواخر علی لاریجانی مواقعی که میخواست یک وزیر دولت هم رای نیاورد، صحن مجلس را ترک میکرد انگار که این کار یک علامت بود به این معنا که اگر میخواهید وزیر رای نیاورد من حرفی ندارم.
با توجه به نزدیکی و همراهی نمایندگان مجلس با رئیس خود بعید هم نیست که بسیاری از انتقادات اخیر از طرح سوال گرفته تا اظهارات دیروز نعمتی با هماهنگی علی لاریجانی باشد.
*انتخاباتی است؟
درکنار همه اینها، این نکته را نیز نباید از یاد برد که انتخابات مجلس در 98 خیلی دور نیست. نمایندگان نیز میدانند که امروز مردم چه در ماجرای لایحه بودجهای که گویی قرار بود بخش عمدهای از کمبود بودجه دولت را از جیب مردم حساب کند و چه در ماجرای موسسات مالی و اعتباری که هرروزه تجمعات مالباختگان و شعارهایشان را به همراه دارد حسابی عصبانی هستند، به همین دلیل بهترین زمان جلوه ایستادگی نمایندگان مجلس در برابر دولت بهخاطر مردم فرارسیده است. از همینرو اقداماتی ولو بهظاهر در این راستا صورتگرفته است که در آینده بهعنوان یک رزومه بتوانند از آن استفاده کنند شاید کسانی که امروز در برابر بودجه ایستادند یا طرح سوال از رئیسجمهور را مطرح کردهاند احتمالا میخواهند فردا در انتخابات سرشان را بالا بگیرند و آن را سوژه تبلیغاتی خود
کنند.