صبح نو/ متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
رویدادهای سیاسی داخلی عربستان که این روزها با بازداشت شمار زیادی از شاهزادگان سعودی و دیگر فعالان اجتماعی، تنش‌آفرین شده است می‌رود تا کاخ سلطنتی ریاض را با چالش‌های بیشتری در اداره امور این کشور مواجه سازد. موضوعی که یک اندیشکده صهیونیستی هم بر آن صحه گذاشت و عنوان کرد احتمال بیثباتی سیاسی در عربستان وجود دارد کما اینکه پادشاه این کشور در هفت سال اخیر دست به اصلاحات و تغییرات اجتماعی کشورش زده است.
اندیشکده صهیونیستی «امنیت» از بروز احتمالی بیثباتی و بروز چالش‌های مختلف در عربستان خبر داد و در گزارش تحلیلی خود عنوان کرد: عربستان که سیاست پیشگیرانه را جایگزین راهبردی سنتی، محتاطانه و محافظه‌کارانه کرده تقریباً در تمامی ابعاد به چالش افتاده است. این امر درحالی صورت می‌گیرد که «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی اقدام‌های مهم تاریخی را انجام داده است اما شاید این امر منجر به بیثباتی در این کشور شود.
عربستان سعودی در ماههای اخیر و به منظور ایجاد برخی اصلاحات دست به تغییرات گسترده‌ای در موضوعات اجتماعی خود زد. موضوعاتی که ولیعهد جوان سعودی «محمد بن سلمان» با ایجاد آنها تلاش کرد تا نسل جوان و نوگرای سعودی را با خود همراه سازد تا در زمان به قدرت رسیدن با مشکلاتی از سوی نسل جوان و مدرن روبه‌رو نشود. از این رو دستور داد تا برخی از قوانین همچون رفتن بانوان به ورزشگاه یا رانندگی برای بانوان آزاد شود. ولیعهد جوان سعودی که خودش را در یک قدمی صندلی قدرت کاخ سلطنتی ریاض می‌داند با بازداشت برخی شاهزادگانی و سپس صادر کردن دستور آزادی آنها تلاش دارد تا شرایط را به سمت خود سوق دهد. موضوعی که برخی تحلیلگران معتقدند؛ اجرای اصلاحات و تجدید بررسی برخی قوانین سنتی و نگاه‌های نو و مدرنیته شاه جوان سعودی نمی‌تواند به ثبات داخلی و همیشگی ریاض منجر شود و این کشور می‌رود تا با بحران سیاسی داخلی و بیثباتی در اداره امور مواجه شود.
موضوعی که در ادامه تحلیل اندیشکده صهیونیستی پیرامون بروز محتمل بیثباتی در پادشاهی عربستان می‌آید که؛ درحالیکه شاید درباره قدرت و نفوذ عربستان اغراق‌هایی صورت گرفته باشد، اما این کشور از آغاز ناآرامی‌ها در منطقه از ثبات نسبی بهره برده است.
بر این اساس، گروه‌های مخالف ممکن است از این بیثباتی برای تضعیف رژیم بهره برده و نیروهای منطقه‌ای و بین‌المللی نیز ممکن است از این فرصت دربه چالش کشیدن عربستان استفاده نمایند. پس باید در مقابله با موج بالقوه بیثباتی در عربستان، حوادث بررسی شده و برنامه‌های اضطراری برای چنین سناریوهای بی‌ثبات‌کننده‌ای آماده شوند.
در ادامه این تحلیل آمده است: کسانی که چنین برنامه‌هایی را شکل می‌دهند باید اطمینان یابند که ایران از مزیت بیثباتی در عربستان برای افزایش جایگاه منطقه‌ای، چگونگی مقابله با شوک‌های بازارهای نفتی، حفظ سامانه‌های سلاح‌های پیشرفته، حفاظت از مکان‌های مقدس اسلام و عواقب بیثباتی در عربستان سعودی برای همسایگانش که برخی از آنها خود نیز چالش‌های مشابهی دارند، بهره نبرد.
درحالیکه گذشته نشان داده گمانه‌زنی نسبت به ثبات پادشاهی عربستان اشتباه است اما انعطاف‌پذیری این کشور در هفت سال گذشته پرآشوب نیز تضمین‌کننده ثبات طولانی‌مدت نیست.
بر این اساس، خطر گسترش خشونت سیاسی در عربستان وجود دارد و به منظور حفظ ثبات، این کشور باید توقع‌های جوانان و نسل تحصیل‌کرده که عادت به فراوانی داشته را برآورده کند و راه‌های جدیدی را در مدیریت امور دولتی یافته، اصلاحات حیاتی را حتی اگر خطرناک باشند پذیرفته، در عرصه منطقه‌ای مقابله‌ای متفاوت و با موفقیت بیشتر را با ایران داشته و از برخی شخصیت‌های سابق در عرصه مدیریت داخلی که به ثبات کشور کمک می‌کنند مجدداً بهره جوید.
در خاتمه این گزارش آمده است: به طور آشکار تعیین زمان و اینکه آیا عناصر تهدید‌کننده ذکر شده به حد کافی برای بی ثبات‌سازی پادشاهی عربستان ظهور می‌کنند، غیرممکن است. این مطلب به هدف پیش بینی زمان دقیق بیثباتی احتمالی یا ارزیابی میزان «بیثباتی اجتناب ناپذیر» در این کشور نیست بلکه در مقابل، به دنبال هشدار دادن درباره پیامدهای احتمالی این سناریو و شناخت عوامل اطلاعاتی خارجی در بروز این مساله است. مکان‌هایی چون اسرائیل هم که ممکن است تحت تأثیر بیثباتی احتمالی در عربستان سعودی قرار گیرند باید تغییرات مهم درحال انجام در پادشاهی عربستان را در تشخیص دهند و تمهیداتی را برای مقابله با سناریوهای دشوار احتمالی که در برهه کنونی بزرگتر از گذشته است، به کار بندند.
عربستان که در ماههای اخیر نتوانست سیاست‌های خود را در عراق، سوریه، لبنان و یمن اعمال کند برای توجیه افکار عمومی خود و دور شدن از فشار افکار عمومی دست به تغییراتی در برخی ساختارهای اجتماعی و اقتصادی خود زد تا افکار عمومی جامعه سعودی را با خود همراه سازد. تغییراتی که تنها باعث ورود بانوان به ورزشگاه شد ولی نشانی از آزادی‌های مدنی و گفتمان‌های دموکراسی که شاهزاده جوان سعودی وعده داده بود دیده نشد و برخلاف سخنان مقامات سعودی، روند دستگیری و بازداشت منتقدان اجتماعی و سیاسی که در فضای مجازی فعالیت داشتند افزایش پیدا کرد و فضای داخلی این کشور را به سمت خفقان و بیثباتی سوق داد. بیثباتی که رژیم آل سعود از افزایش آن در جامعه خود ابراز نگرانی می‌کند و بیم آن را دارد که حاکمیت سلطنتی ریاض با فروپاشی روبه‌رو شود. فروپاشی که بیشتر ناظران سیاسی بر آن صحه می‌گذارند حتی اگر ریاض بخواهد برای حفظ و ثبات خود روابطش را هم با تل‌آویو و یا واشنگتن تعمیم بخشد.
