ولیعهد نوپای سعودی و انگیزه هیاهوگری ضدایرانی

ایرنا

ایرنا/ مواضع ولیعهد سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر تندتر از همیشه در رسانه های داخلی و خارجی بازتاب یافته است. بسیاری از تحلیلگران، حملات لفظی سعودی ها را راهی برای فرار از چالش های داخلی می دانند و برخی دیگر این موضع گیری ها را متاثر از قدرت های فرامنطقه ای ارزیابی می کنند.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، اظهارات تازه «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان علیه ایران، واکنش و تحلیل های متفاوتی در پی داشت که در روزنامه های چاپ امروز شنبه 4 آذرماه مورد بررسی قرار گرفت. ضرورت اتحاد مسلمانان در کلام رهبر انقلاب و بازتاب انتقادها و مطالبات از دولت از دیگر محورهای مورد توجه در روزنامه های امروز بود. 

** تداوم تنش زایی ولیعهد جوان سعودی علیه ایران
موضع گیری‌های مقامات سعودی علیه ایران طی روزها و هفته های گذشته سیر صعودی پیدا کرده است. محمدبن سلمان ولیعهد سعودی روز گذشته اتهام های تندی را علیه مقامات کشورمان مطرح کرد. تحلیل رفتار سعودی ها و موضع گیری های اخیر مسوولان این کشور علیه ایران و چالش های داخلی عربستان کانون توجه روزنامه های امروز بود. اظهارات فرمانده سپاه پاسداران درباره خویشتنداری مقابل عربستان هم مورد توجه قرار گرفت. 
روزنامه «ایران» در بخش اول دفتر خود نوشت: بخشی از این موضعگیری‌ها ناشی از باور راهبران عربستان است که ایران را اصلی‌ترین رقیب منطقه‌ای خود می‌دانند و این در حالی است که مقامات ایران، بیش و پیش از رقابت به صلح مبتنی بر همکاری سازنده در منطقه اولویت می‌دهند. علت دیگر، تنگناهای دیپلماسی سعودی است که آنان را وادار می‌کند برای گریز از فشارهای جهانی و داخلی به ترفند نخ نمای «ایران هراسی» پناه ببرند. «ریاض» با تدارک نظامی میلیارد دلاری و تمهید جبهه‌ای از متحدین به یمن حمله کرد و رؤیای پیروزی آسان را در سر می‌پروراند. کلیدی‌تر از همه این تحولات، قرار گرفتن ریاض در موضع انزوایی است که سعودی‌ها را ناچار به پوشیدن جامه رسوایی رابطه با رژیم اسرائیل کرده است. عربستانی که در سال های نه چندان دور داعیه رهبری اتحاد اعراب در برابر اشغالگران صهیونیست را داشت امروز نه تنها ناچار به عدول از همه آن آرمان‌های عربی- اسلامی است که خود در جایگاه پیرو تل آویو در منطقه قرار داده و به‌دلیل الزامات همپیمانی با دشمن دیرین اعراب، مواضع همسو با سیاست‌های رژیم صهیونیستی را تعقیب می‌کند. در چنین شرایطی، دور از انتظار نیست که راهبران جوان و خام عربستان که هنوز از پس لرزه‌های «کودتای سفید» علیه رقبای داخلی خود، فارغ نشده‌اند و از بحران مشروعیت مزمن رنج می‌برند، تحت فشار واقعیت‌های موجود بکوشند تا برای انحراف افکار عمومی و گریز از نتایج وخیم سیاست‌هایشان، نوک پیکان انتقادهای ناروای خود را به سمت ایران نشانه بروند.
روزنامه «اعتماد» در سرمقاله خود به قلم «الیاس حضرتی» نماینده مجلس آورد: نیازی به تیزهوشی سیاسی نیست تا دریابیم حاکمان خام و جوان و ماجراجوی عربستان، فریب امریکا و اسراییل را خورده‌اند و وارد بازی خطرناکی شده‌اند. برای اینکه بدانیم در حجاز چه می‌گذرد همین سرخط خبرها کافی است. این لحن حرف زدن، این بی‌ادبی سیاسی، این گستاخی قبیله‌ای که در ریاض رایج شده، ما را به یاد داستان‌های صدر اسلام می‌اندازد و افرادی چون ابوجهل و امیه و بت‌پرستان سرمایه‌دار را برای‌مان تداعی می‌کند. پیداست که اینها چیزی از مناسبات سیاسی دنیای جدید نمی‌دانند و هنوز نتوانسته‌اند عادت‌های جاهلانه قومی – قبیله‌ای را کنار بگذارند و به اقتضائات دیپلماتیک تن بدهند. ولیعهد خودکامه عربستان در وضعیت نابسامانی گیر کرده است. از یک‌سو با بحران مشروعیت دست به گریبان است و مجبور است با بگیر و ببند و زور اسلحه منتقدین خود را ساکت کند و از سوی دیگر موقعیت بین‌المللی‌اش به خطر افتاده است.
این روزنامه در تحلیل دیگری به قلم «محمود محمدی» سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه به انزوای عربستان پرداخت و نوشت: از مدت‌ها قبل نشانه‌ها در روابط میان ریاض-تهران حاکی از آن بود که اگر طرفین به یک تفاهم در راستای حل مشکلات منطقه نرسند این جریان به کشدار شدن جنگ منتهی خواهد شد. این موضوع از آن جهت است که عربستان تصمیم خود را گرفته و مدت‌ها است که در این مسیر (عراق و سوریه و یمن) گام برمی‌دارد. اما حج امسال فرصتی بود تا تغییری در شرایط ایجاد شود. این شرایط می‌توانست با یک دیپلماسی پویا به یک نتیجه منتهی شود که تنها معطوف به حج نباشد، بلکه حج مبنای یک تفاهم و همکاری سیاسی، امنیتی شود. اما این اتفاق رخ نداد، اکنون نیز در مجموع روند به سمتی سوق پیدا کرده است که وقتی سعودی‌ها به نزدیکان خود رحم نمی‌کنند و اینگونه به خود خنجر می‌زنند چه انتظاری وجود دارد که با سایر کشورهای عربی نظیر قطر و لبنان علاوه بر عراق و سوریه و یمن و به ویژه ایرانی که یک نوع کینه ایدئولوژیک، ژئوپولتیک اقتصادی و سیاسی نظامی نسبت به آن دارد رفتاری متفاوت را اتخاذ کند.
«ولیعهد جوان و کفش‌های پاشنه بلند!» عنوان یادداشت روز روزنامه «کیهان» از عملکرد بن سلمان ولیعهد عربستان است که در بخش هایی از آن می خوانیم: خیلی چیزها را شاید بتوان با بزک کردن تا حدی قابل تحمل و یا حتی فریبنده کرد اما بدون شک آرایش کردن یک عجوزه، تنها نتیجه‌ای چندش‌آور و در عین حال مضحک خواهد داشت. آنچه این روزها از آل‌سعود می‌بینیم تلاشی مذبوحانه است که بیشتر به دست و پا زدن در باتلاق می‌ماند و برای دانستن فرجام آن نیازی به انتظار نیست. در کشوری که سینما ندارد و هنوز زنان حق رانندگی ندارند و پادشاه آن مرحمت نموده و از سال جدید میلادی بصورت آزمایشی این حق را به زنان خواهد داد، ولیعهد آن با نیویورک‌تایمز مصاحبه کرده و گفته است؛ «اولین قاضی تجاری مدینه زن بوده و در زمان پیغمبر در عربستان نمایشنامه موزیکال اجرا می‌شد!» ولیعهد سعودی که عملاً باید او را پادشاه و همه کاره عربستان دانست، مدتهاست به دنبال جبران شکست‌های مزمن و پی‌در‌پی ریاض بوده و اقدامات رادیکالی را در دو بعد خارجی و داخلی انجام داده و در دست انجام دارد.
«جوان» در گزارش خود به مشکلات داخلی عربستان پرداخت. در گزارش این روزنامه با عنوان «بازی نجات عربستان از مردم‌سالاری!» می خوانیم: امروز عربستان هم صنعتی مشخص دارد: جنگ افروزی در منطقه و مداخله‌جویی در کشورهای دیگر تا زمینه برای سرکوب هر نوع تغییر بنیادین که بوی مردم‌سالاری را بدهد، فراهم شود. اما باز هم سرعت و مهارت ایران در ورود به این جبهه آنها را غافگیر کرد. در این میان قرار بود دست و دلبازی در تأمین اعتبار تروریسم در سوریه و عربستان از سویی با روی کار آوردن دولتی در ترکیه که همسو با عربستان باشد، جبران شود که با کمی اقبال و البته همکاری روس‌ها- ایرانی‌‌‌ها با اردوغان به سنگ خورد و پروژه بعدی شکار قطر هم که می‌توانست این کشور بسیار ثروتمند را به استانی از استان‌های عربستان تبدیل کند و هزینه‌های مداخلات را پوشش دهد، با حمایت ایران و ترکیه به گل نشست.به این شکل،در نهایت تأمین این مخارج اکنون به دوش شاهزادگانی افتاده است که ذره‌ای زمینه واگرایی با آل‌سلمان داشته‌اند. پروژه‌ای که در نوع خود خوب پیش رفته است یا بهتر است بگوییم در این چند سال تنها پروژه‌ای بوده است که کاملاً طبق خواست واشنگتن - تل‌آویو پیش رفته است و به نام مبارزه با فساد اقتصادی به اعتراف خود مقامات آل‌سعود 100 میلیارد سود داشته است. 
این روزنامه همچنین به نقل از سردار «محمدعلی باقری» فرمانده سپاه پاسداران درباره واکنش ایران به سیاست های عربستان نوشت: انقلاب اسلامی یک اصل و جهت‌گیری اهدافی دارد که به صورت طبیعی با منافع برخی کشورها از جمله امریکا و اسرائیل و دست‌نشانده‌های آنها در منطقه در تضاد قرار می‌گیرد. عربستان متأسفانه یکی از این کشورهاست و ‌دست‌نشانده استکبار است، همکاری اطلاعاتی و امنیتی‌اش با اسرائیل بارها اثبات شده است و طبیعی‌ است که سعودی‌ها خودشان را در جبهه مقابل انقلاب اسلامی ببینند. حرف ما این است که نه با دست‌نشانده‌های استکبار، بلکه با خود شیطان بزرگ و عامل اصلی یعنی امریکا و اسرائیل کار داریم، بنابراین خویشتنداری ایران را در برابر عربستان می‌بینیم و نمی‌خواهیم وارد مقابله مستقیم با آنها شویم، توصیه می‌کنیم دست از این کارها بردارند وگرنه در جبهه مقابل انقلاب هستند و ترکش‌های آن را دریافت می‌کنند.
روزنامه «سیاست روز» از باج 100میلیارد دلاری بن سلمان از شاهزادگان سعودی خبر داد و در گزارش خود نوشت: ولیعهد عربستان در حالی تاکنون 100 میلیارد دالار از شاهزادگان برای بازداشت نشدن باج‌گیری کرده ادعا کرده که بیشتر شاهزادگان و مسئولانی که در چارچوب طرح مبارزه با فساد بازداشت شده‌اند، حل و فصل مسالمت‌آمیز موضوع اتهامات را به محاکمه ترجیح داده‌اند. در هفته‌های اخیر ولیعهد سعودی ابعاد جدیدی از اقدامات علیه شاهزادگان را به راه انداخته در حالی که از یک سو به سرکیسه کردن و باج گیری از آنان می‌پردازد و از سوی دیگر برای تثبیت قدرت خود گام بر می‌دارد.